لیستەکە…دۆخی تاریک… دێوەزمە ماڵەوە/ ژنانی ترسناک سیخوڕ ئامینە المفتی-تۆڵە بە تامی خیانەت
دوایین نوێکردنەوە: ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١94١٣٢٧ کەس
نووسینی: نور الحودا الأخدریە – جەزائیر
وەرگێڕانی /جەمال نوری
ئامینە الموفتی سیخورێکە کە ئارەزووی تۆڵەسەندنەوە و ڕق و کینەی لە عەرەب پاڵی ناوە بۆ ناو تاڵاوی خیانەت،
لە شەقامی هابێڤیم هەرزلیا لە باکووری شاری حەیفا، لە خانوویەکی بچووکدا کە ڕووی لە بەندەرەکە بوو، ئانی موشە لەسەر باڵکۆنەکەی دانیشتبوو، بیری لە دەریا و کەشتییەکانی چوونە ژوورەوە و دەرچوون لە بەندەرەکە دەکردەوە و بیری لە هەموو ئەو شتانە دەکردەوە کە لە ژیانیدا ژیاوە و هەموو ئەو شتانەی کە لە داهاتوودا دێن، کە ئەو بە تاریک و تاریکی دەیبینی، شارێک کە کەس ناناسیت و کەس سەردانی ناکات.
لەسەر قەنەفەکە دانیشتم، تەلەفۆنەکەم هەڵگرت و لە ڕۆما ژمارەیەکم لێدا و چاوەڕێ بووم، سڵاو کێ قسە دەکات؟ ئانی لە وەڵامدا وتی: من خوشکی تۆم، نەمناسی؟ دەنگەکە بە تیژی توند وەڵامی دایەوە: نازانم خوشکێکم هەیە، جارێک خوشکێکم هەبوو، بەڵام مرد، دەنگەکەش بە دەنگی بەرز هاوار دەکات: مرد و لە یادەوەریمدا ون بوو.
ڕەنگە خوێنەری خۆشەویست وا بیر بکەنەوە کە ئەم ژنە تەنیایە چەوساوە و خوشکەکەی دڕندەیە، بەڵام کاتێک دەزانن ئەم ژنە تەنیا و تەمومژاوییە هیچی تر نییە جگە لە سیخوڕێکی ئیسرائیلی کە ماوەیەکی زۆرە گەشتی وڵاتانی عەرەبی کردووە، و تەنانەت بە شێوەیەکی شەخسی دەستی بۆ یاسر عەرەفات درێژ کرد بەڵێ ڕاستگۆیە داود المفتی و ئەمە چیرۆکەکەیەتی.
ژیانی سەرەتایی و پەروەردەکردن:
ئامینە داود ئەلموفتی لە ساڵی 1939 زاینی لە شاری عەممانی پایتەختی ئوردن لە بنەماڵەیەکی موسوڵمانی چەرکەسی لەدایک بووە، خێزانەکەی ماوەیەکی زۆر لەمەوبەر کۆچیان کردبوو بۆ ئوردن و پۆستی باڵایان لە سیاسەت و کۆمەڵگەدا وەرگرتبوو، باوکی زەڕەنگەرییەکی دەوڵەمەند و ناسراو بوو بازرگان بوو، مامی ژەنەڕاڵ بوو لە دەرباری پاشایەتی ئوردن، دایکی خانم بوو، کلاسیک و خوێندەوار بوو، شارەزا بوو لە چوار زمان و پەیوەندییەکی بەهێزی لەگەڵ خانمانی کۆمەڵگەی باڵا هەبوو، ئامینە دوو خوشکی خێزاندار و سێ برای دیکەی هەبوو ، و ئەو دوا کەس بوو لە کۆمەڵەکە.
ئامینە ئەلموفتی لە خێزانێکی بەڕێزدا ژیانێکی خۆشی بەسەر دەبرد.
ئامینە ژیانێکی خۆش و ئاسوودە و گرانبەهای دەژیا، لە بەناوبانگترین قوتابخانەکانیشدا دەیخوێند، هەروەها زیرەک و خۆپەرست و بێ ئیدارە بوو، سەرەڕای نەریتە کۆنەپەرستەکانی خێزانەکەی، هەمیشە گاڵتە بە نەریتەکانی کۆمەڵگەی کۆنەپەرستانەی ڕۆژهەڵاتی خۆی دەکرد، و بە سنووردارکردن و زیندان و دواکەوتوویی دەیانزانی، خەونی بە سەربەخۆیی و ئازادی و خۆشەویستیشەوە دەبینی.
لە قۆناغی ئامادەییدا کابرایەکی فەلەستینی بە ناوی (بەسام)ی ناسی، ئەویش لە خێزانێکی زەلیلەوە هاتبوو، بەڵام ئەو کچە زۆر خۆشی دەویست و جگە لە خۆی کەسی نەبینی، بەڵام دوای ماوەیەک وازی لێ هێنا و عاشقی کچێکی تر بوو، خۆپەرست، خێرا توڕە و توند و زۆر لیبڕاڵ و کە کچێکی عەقڵانیتر و ئەخلاقتری هەڵبژاردووە، ئامینە تووڕە دەبێت و بەرگەی توندی ئەو شۆک و برینەی نەگرتووە کە بەسام بۆی دروست بووە و ویستویەتی تۆڵەی لێبکاتەوە و تۆڵەی شانازی بریندارەکەی بکاتەوە.
ئامینە تووشی شۆکێکی سۆزداری بەهێز بوو و بڕیاریدا تۆڵەی لێبکاتەوە
دوای ئەو شۆکە سۆزدارییەی کە لە یەکەم خۆشەویستی لە ژیانیدا بەدەستی هێنا، ئەنجامەکانی لە قۆناغی ئامادەیی مامناوەند هات، ئەمەش وای لێکرد بیر لە گەشتکردن بۆ ئەوروپا بکاتەوە بۆ ئەوەی بەردەوام بێت لە خوێندنی زانکۆ و بەهەمان شێوە لەبیری بەسام بکات و ئەمەش نەریتێک بوو کە زۆر کەس پەیڕەوی لێدەکرد خێزانە دەوڵەمەندەکان لە ئوردن، خێزانەکەی بۆی هەڵبژارد، لە نەمسا بۆ خوێندن، ئامینە لە تەمەنی ١٩ ساڵیدا پەیوەندی بە زانکۆی ڤیەننا کرد و لە بەشی بەشەناوخۆیی خوێندکاری تاراوگە وەرگیرا، لەوێش ئامینە خەونەکانی ئازادی دەستپێکرد، ڕزگاری و خۆشەویستی، نە نەریت و خێزان و کۆمەڵگە نییە کە چاودێری و کۆنترۆڵ و سنووردارکردنی بکات.
لە بەشی بەشەناوخۆیی سکرتێری ژوورەکە بەشداری کچێکی کرد کە لە ساڵی کۆتایی خوێندنی پزیشکی دەخوێند، ناوی (جولی پاتریک )بوو خەڵکی ئەفریقای باشوور، جولی شارەزای ژیانی ئەوروپی بوو، بۆیە مامۆستا بوو بۆ ئامینە لە بابەتی ژیاندا، گوناه و داڕمان، بێگومان بەدیلێکی سەلامەتم پێشکەش کرد، ئەویش چەوتکردنە و ئامینە گیرۆدەی ئەوە بوو و وەک ئازادی لە سنووردارکردنی کۆمەڵگە کۆنەپەرستەکەی دەیبینی.
ئامینە بۆ تەواوکردنی خوێندن سەفەری بۆ نەمسا کرد
کاتێک یەکەم جیهانی ئەکادیمی کۆتایی هات، جولی دوای تەواوکردنی خوێندنەکەی ڕۆیشت و ئامینە خۆی بە تەنیا بینیەوە، بۆیە بەدوای هاوڕێیەکی دیکەدا گەڕا کە هاوشێوەی مەیلەکانی بێت.
ساڵان تێپەڕی، ئامینە خوێندنی لە ڤیەننا تەواو کرد و بڕوانامەی بەکالۆریۆسی لە دەروونناسی پزیشکیدا بەدەستهێنا و لە ساڵی ١٩٦١ی زایینیدا بەبێ ویستی خۆی گەڕایەوە زێدی خۆی، خووی بە ئازادی و گوناه و سەربەخۆیی گرت، کە بێگومان لە ئوردن نایدۆزیتەوە، و لە ناو دڵتەنگی و خەمۆکیدا دوای گەڕانەوەی بۆ زێدی خۆی و ئەو کۆمەڵگەیەی کە ڕقی لێیەتی، خۆشەویستی یەکەمی بیرکەوتەوە، بەسام، بۆ ماوەیەکی زۆر بەدوایدا گەڕا تا دۆزییەوە، و شۆکی دووەمی خۆی وەرگرت، وەک ئەو کچە هەژارەکەی هاوسەرگیری کرد، ڕق و کینەی لێی زیاتر بوو، کەواتە چۆن کچێکی هەژار بەسەر ئەودا پێ باشترە؟ جگە لە گەڕانەوەی بۆ ڤیەننا بە بیانووی تەواوکردنی خوێندنی دکتۆرا، چارەسەری بۆ تەنیایی و شۆکەکەی نەدۆزیەوە و بڕیاریدا هەرگیز نەگەڕێتەوە بۆ ڕۆژهەڵات.
ئامینە تەمەنی 24 ساڵ بوو کاتێک گەڕایەوە ڤیەننا، وە دڵی شکا و ڕقی لە هەموو شتێک بوو کە ڕۆژهەڵاتی بێت، بۆیە دەستی کرد بە ژیانێکی سەربەخۆ وەک کچانی ئەوروپی لە کار و پشتبەستن بە خۆ، هەرچەندە باوکی پارەی پێویستی بۆ دەنارد، بەڵام بەدوای کارێکدا گەڕا و دۆزیەوە لە وەرشەی بچووکدا بۆ یارییەکانی منداڵان، لەوێشدا چارەنووس سەرکردایەتی دەکرد، کچێکی جولەکە بە ناوی سارا بێراد، کە کار و خانووبەرەی لەگەڵدا هاوبەش بوو، هەروەها چەوتکردن، مامی دەوڵەمەندە بازرگان.
ڕۆژێک ئامینە سەردانی سارای هاوڕێی کرد لە ماڵەکەیان لە وێستێندۆرف، لەوێدا (موشێی) برای سارا ناسی، برا گەورەکەی سارا قۆز بوو و ڕوخسارێکی دڵڕفێن بوو، فڕۆکەوانێکی سەربازی بوو بە پلەی کاپتن، حەوت ساڵ لە خۆی گەورەتر بوو. ئەو مۆسیقای کلاسیک و ڕۆژهەڵات و جوانییەکانیشی بەهەمان شێوە خۆشدەویست، ئامینە عاشقی موشە بوو و خۆی تەسلیمی موشە کرد، لە ماوەی پێنج ساڵ پەیوەندیدا، موشێ یارمەتیی دا، لە ڕێگەی پەیوەندییەکانییەوە، بۆ بەدەستهێنانی دکتۆرایەکی ساختە لە نەخۆشییە دەروونییەکان.
پاشان لە ساڵی ١٩٦٦ی زایینی گەڕایەوە بۆ ئەوەی لەلایەن خێزانەکەیەوە پێشوازییەکی گەرمی لێبکرێت، کە داوای لێکرد ڕازی بێت هاوسەرگیری لەگەڵ ئامۆزاکەی بکات، بەڵام داوای وادەیەکی دیاریکراوی کرد بۆ کردنەوەی نەخۆشخانەی تایبەتی خۆی لە عەممان، و لە ڕاستیدا دەستی بە ڕێکارەکان کرد، بەڵام بەرپرسانی تەندروستی لە… عومان ڕەوایەتی ئەو ئیفادەی ئامینەی خستە ژێر پرسیارەوە و داوای لێکرد بڕوانامەی نوێ لە زانکۆی ڤیەننا پێبدات تا مۆڵەتی پێویستی پێدەدەن و لە ترسی ئەوەی بزانن دەربارەی ئەو، بە دڵی پڕ لە ترس و ڕق و کینە بۆ وڵاتەکەی گەڕایەوە ڤیەننا.
ئامینە عاشقی موشەی فڕۆکەوانی ئیسرائیلی بوو
سەرەتای تێوەگلانی ئامینە لەگەڵ هەواڵگری ئیسرائیل:
لە ڤیەننا گەڕایەوە بۆ موشە و بێباک بوو لە شکستی وڵاتەکەی لە ساڵی ١٩٦٧ی زایینی، بەڵکو بەبێ شەرمەزاری و شەرمەزاری بە وڵاتەکەی و هەموو عەرەبەکان شاد بوو، لە مانگی کانوونی دووەمی هەمان ساڵدا موشێ پێشنیاری هاوسەرگیری بۆ کرد، و بە جۆش و خرۆشەوە قبووڵی کرد، بەڵام ئەو مەرجی دانا کە هاوسەرگیرییەکە لە پەرستگای جولەکەکاندا بەپێی ڕێوڕەسمی جوولەکەکان ئەنجام بدرێت، ئەویش ڕازی بوو و خۆی گۆڕی بۆ ئایینی جولەکە، و هاوسەرگیرییەکەی لەگەڵ موشێ لە پەرستگای شیمۆدت ئەنجامدرا، و ناوی خۆی گۆڕی بۆ ئانی مۆشێ براد، و لەگەڵ هاوسەرەکەی لە ڤیەننا نیشتەجێ بوو، بەڵام لە ترسی ئاشکرابوون و هەواڵی هاتنی بۆ خێزانەکەی یان بۆ هەواڵگری عەرەبی کە هەوڵی پاراستنی گەنجانی عەرەبی دەدا لە کەوتنە ناو تاڵاوی زایۆنیزمدا دەژیا.
ئامینە لە ڤیەننا بە ترسەوە بەردەوام بوو، بەتایبەت لە خێزانەکەی کە بەدوایدا دەگەڕان، لە ساڵی ١٩٧٢ ئامینە لە ڕۆژنامەیەکدا ڕیکلامێکی خوێندەوە کە تیایدا ئیسرائیل داوای خۆبەخشی جولەکەکانی ئەوروپای دەکرد بۆ ئەوەی بچنە ناو سوپای بەرگرییەوە لە بەرامبەر مووچەی سەرنجڕاکێشدا ئەو بینی کە چارەسەرێکی تەواو و بێ کەموکوڕییە بۆ ئازار و ترسە بەردەوامەکانی، ئەو سەلامەت دەبێت و خێزانەکەی ناگەنە دەستی، بۆیە ناچار بوو موش بە بیرۆکەی کۆچکردن قەناعەت پێبکات، و سەرەڕای دژایەتییەکەی سەرەتا بەهۆی دۆخی جەنگەوە کە هەڕەشەی لەسەر ئیسرائیل دەکرد، بەڵام دوای پێداگری چەندین جار ئەویش ڕازی بوو، و موشێ کاغەزەکانی پێشکەش بە باڵیۆزخانەی ئیسرائیل کرد و لە تشرینی دووەمی ساڵی ١٩٧٢، ئامینە لەگەڵ هاوسەرەکەیدا بە فڕۆکە گەیشتە ئیسرائیل.
موساد دەستی کرد بە دامەزراندنی ئامینە بۆ ئەوەی کار بۆ ئیسرائیل بکات
ئامینە لە فڕۆکەخانە پێشوازییەکی نایابی هەبوو، دوای چەند ڕۆژێک بانگهێشتی یەکێک لە بەرپرسانی ئەمنی دەکرێت، لەوێ سەدان پرسیاری لێدەکرێت سەبارەت بە پەروەردەکردنی لە ئوردن و سەبارەت بە خێزانەکەی و کارەکانی کەسوکاری و چۆنیەتی موشی ناسی و شووی پێکرد؟ بە گێڕانەوەیەکی درێژ وەڵامی دایەوە، هەروەها پرسیاری ئەوەی لێکرا کە ئیسرائیل نوێنەرایەتی چی دەکات بۆ ئەو و هەستەکانی بەرامبەر بە ئوردن و فەلەستین؟ ئاماژەی بەوەشکرد، ڕقی لە عەرەبەکانە و دان بە دۆزی فەڵەستین نانێت.
دەسەڵاتدارانی ئەمنی ئیسرائیل ستایشی ئامینەیان کرد و گەڕایەوە ماڵەکەی خۆی و بەڵێنی پێدا کارێکی گونجاوی بۆ دابین بکات، سەبارەت بە موشێ پلەی مەیجری لە هێزی ئاسمانی زایۆنیدا هەبووە و لە ساڵی ١٩٧٣ فڕۆکەکەی (سکایهۆک) بەرەو… بەرەی سوریا، و فڕۆکەکەی لەلایەن تۆپخانەکانی سوریاوە خراوەتە خوارەوە، لە یەکەم گەشتی سیخوڕیدا، بە بێسەروشوێن دادەنرا، چونکە سوریا گرتنی خۆی ڕانەگەیاند، بەڵام ڕایگەیاند کە فڕۆکەکە لە ئاسماندا تەقیوەتەوە لەکاتێکدا ئەو لەناو فڕۆکەکەدا بووە.
فڕۆکەکەی موشێ بە تەقەی تۆپخانەکانی سوریا کەوتە خوارەوە..
ئامینە باوەڕی بەو هەواڵە نەکرد و ڕق و کینەی لە عەرەبەکان زیاتر بوو، ئاواتی تۆڵەی مێردەکەی بوو، چونکە لەناو کەسانێکدا تەنیا بوو کە نەیدەناسی و نە زمان و داب و نەریتی ئەوانی دەزانی و هەوڵیدا لەبیری بکات کە ئەو ئەو کەسە بوو کە خۆی پاڵنا بۆ ناو کۆتایی و کۆچکردنی بۆ ئیسرائیل هەڵبژارد، ئەو گومانی لە لێدوانەکەی سوریا هەیە و موشێ تا ئێستاش بە جلوبەرگەوە لە ژیاندایە، داوای مۆڵەتی لە دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل کرد بۆ گەشتکردن بۆ بەیروت و دیمەشق بۆ ئەوەی بزانێت دەربارەی هاوسەرەکەی.
ئامینە بە پاسپۆرتی ئیسرائیلییەوە بەرەو ڤیەننا بە فڕین و چاوی بە بنەماڵەی موشە کەوت و چەند ڕۆژێک لەگەڵیان مایەوە، دواتر بە پاسپۆرتە ئوردنییەکەیەوە سەفەری بەیروت دەکات، لە هۆتێلێکی شەقامی ئەلحەمرەشدا ژنێکی لوبنانی- ئوردنی بە ناوی (خەدیجە زەهران) ناسی، کە تەمەنی ١٣ ساڵ بوو. کە خاوەنی دوکانێکی جلوبەرگی ئامادەکراوە، بۆیە بە بڕێکی زۆر جل و بەرگی لێ کڕیوە بۆ ئەوەی لێی نزیک بێتەوە، خەدیجە شوقەیەکی بچووکی لە گەڕەکی عەین ئەلرومانە پیشانی دا و لەوێشەوە ئامینە دەستی کرد بە گەڕان بەدوای هاوسەرەکەی و کۆبوونەوە هەواڵێک لە فەلەستینییەکانەوە کە لەو گەڕەکە نیشتەجێن، و دوای چەند گەشتێک لە نێوان بەیروت و دیمەشق، ئامینە نەیتوانی بە هاوسەرەکەی بگات و پشتڕاستی کردەوە کە هاوسەرەکەی کوژراوە، بۆیە بە دڵتەنگییەوە بەرەو ڤیەننا بەڕێکەوتم.
گەشتێکی تۆڵەسەندنەوە و نوقمبوون لە جیهانی سیخوڕیدا:
لە شوقەکەی خۆی لە ڤیەننا، پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لە تەلئەبیبەوە لە خەو هەڵسا، ڕۆژی دواتر پێشوازی لە ٣ ئەفسەری زایۆنیستی کرد کە ئەرکیان تەواوکردنی ڕێکارەکانی میراتەکەی بوو بەبێ کێشە لەگەڵ بنەماڵەی هاوسەرەکەی یان دەسەڵاتدارانی فەرمی نەمسا یان زایۆنیستی، میراتەکەی ئەوە بوو نیو ملیۆن دۆلار لەگەڵ شوقەیەکی ڤیەنا و گەرەنتی پاراستن و ئاسایش لە سەرووی خووەوە.
ئامینە لەگەڵ ئەفسەرانی هەواڵگری ئیسرائیل کۆبووەوە بۆ دامەزراندنی .
لە بەرامبەر هەموو ئەوانەدا پێویست بوو هاوکاریان بکات و ئەوەی لێی داواکرابوو جێبەجێی بکات، چونکە بۆ ئەوان گەنجینەیە، بەو پێیەی عەرەبێکە زێدی خۆی و خێزانەکەی لەدەستداوە و بە تەنیا و ترساو دەژی و ماڵی نییە بەڵام ئیسرائیل، بۆیە دەبێت ئیستغلال بکرێت لەکاتێکدا لە لوتکەی تەنیایی و ترس و داڕماندایە، ئەستەمە بتوانرێت ملکەچی ئامینە، بەو پێیەی هیچ وڵات و خێزانێکی نییە، و ڕقی لە هەموو عەرەبەکانە، بەتایبەتی دوای ئەوەی هاوسەرەکەی کوژراوە ئەفسەرەکان بۆ ماوەی مانگێک خولی ڕاهێنانیان بۆ ئەنجامدا لە ڤیەننا، فێری شێوازەکانی سیخوڕی، وێنەگرتن، کۆدکردن، گرتنی هەواڵ، چۆنیەتی پابەندبوون، جیاکردنەوەی چەک، پەرەپێدانی فیلم، هەڵهاتن لە چاودێری و بەکارهێنانی چەک بوو.، بەهێزکردنی یادەوەری و هەڵگرتنی زانیاری و ژمارەکان و زیرەکی و ڕق و کینەی یارمەتی دا بە خێرایی فێربێت بۆ ئەوەی تۆڵەی هاوسەرەکەی بکاتەوە.
ئامینە هەموو تەکنیکەکانی سیخوڕی فێربوو و ئامێری پێشکەوتووی دەستکەوت. ئامینە ڤیەننای بەجێهێشت بەرەو بەیروت، ئەرکی ئەویش لێکۆڵینەوە بوو لە هەواڵی پیاوانی ڕێکخراوە فەلەستینییەکان و پیاوانی بەرخۆدان، هەروەها لێکۆڵینەوە لە ناوەندەکانی نیشتەجێبوونی بەرخۆدان و ئەو ڕێگایانەی شەڕڤانان گرتبوویانە بەر، بۆیە شوقەیەکی بەکرێ گرت لە بەیروت لە یەکێک لە باڵەخانەکانی گەڕەکی ڕاوچێ کە یەکێکە لە ناوچە جوانەکانی بەیروت و زۆری نەخایاند مانوێل ئەسەف، کارمەندی پەیوەندییەکان ناسی، کە تێیدا نێچیرێکی ئاسانی دۆزیەوە بۆ ئەوەی دەستی بە ژمارە تەلەفۆنەکان بگات و ناونیشانی سەرکردەکانی فەلەستین، و لە بەرامبەردا جەستەی خۆی پێدا، و لە ڕێگەی ئەوەوە سەرۆکەکەی لە شوێنی کارەکەی ناسی، مارون هایک، کە بەدوای ئیحراجەکانیدا دەگەڕا، و ئەویش جەستەی خۆی پێدا و لە ناوەڕاستیشدا لە ئیکستازی خۆی وەڵامی هەموو پرسیارەکانی دایەوە و ژمارەی تەلەفۆنی نهێنی ڕێکخراوە فەلەستینییەکان و سەرکردەکانی بەرەکانی نیشان دا، و ناونیشانی شوێنی نیشتەجێبوونیان لە گەڕەکی بەناوبانگی ئەلریحانا.
ئامینە بۆ دەستپێکردنی ئەرکی سیخوڕییەکەی گەشتێکی کرد بۆ بەیروت…
ئامینە لە ڕێگەی بریکارەکانیانەوە لە بەیروت، بۆ ئەوەی فەرمانی گواستنەوەی لە ناوەڕاستی ساڵی ١٩٧٣ی زایینیدا بۆ سەرووی خۆی نارد، و داوای لێکرا لیستی ناوی نهێنیی پیاوە سیخوڕییە فەلەستینییەکان لە ئەوروپا بەدەستبهێنێت و ئەمەش نابێت لەبەردەستیدایە جگە لەڕێگەی نووسینگەی عەرەفات بە شێوەیەکی شەخسی یان نووسینگەی بەرپرسی هەواڵگری، عەلی حەسەن سەلامح ئەلموتەرد، لە هەموو جیهاندا، و ئەو پلاندانەری ئۆپەراسیۆنی میونشنە کە تێیدا ١١ وەرزشکاری ئیسرائیلی کوژران، حەسەن سەلامیش یەکێک بوو لە یاریدەدەرانی عەرەفات و پسپۆڕی پاسەوانەکەی، پاشان عەرەفات سەرۆکایەتی ئاسایش و هەواڵگریی سازمانی فەتح و هێزەکانی پاسەوانی ناوخۆی پێ سپارد و بەهۆی ئەوەی هەواڵگری زایۆنیستەکان لە وێنەی ئەو بێ ئاگا بوون ئەو نەیتوانی شوێنپێی بکەوێت و تیرۆری بکات ئەو، و ئامینە پێویست بوو بگاتە حەشارگەکەی و لیستی ناوی سەرکردە و بریکارەکانی هەواڵگری فەلەستین لە ئەوروپا بەدەستبهێنێت بە ئامانجی هەڵوەشاندنەوە و گۆشەگیرکردنیان.
عەلی حەسەن سەلام، بەرپرسی هەواڵگری فەلەستین…
ئەمە ئەرکی ئامینە بوو لە بەیروت، دوای چەند دیدارێکی ئینتیمی لەگەڵ مەرون ئەلحەیک، زانیاریی نەدۆزیەوە کە بیگەیەنێتە ئامانجەکەی، بۆیە بیری لەوە کردەوە کە بەیروت بەجێبهێڵێت و بەرەو تەلئەبیب بڕوات، بەڵام پلانێکی بەدیل دۆزیەوە و گواسترایەوە شوقەیەکی تر لە شاری کۆرنیش ئەلمەزرا کە ناوچەیەکی بەناوبانگە و دانیشتوانی کەمپەکە زۆر سەردانی دەکەن، لە بەیروت پەرستارێکی فەلەستینی ناسی، لەوێش پەرستارێکی فەلەستینی بە ناوی شەمیسە ناسی کە لە کلینیکی سامەد لە کەمپی سەبرا کاردەکات، ئەو کچە ناساند بۆ بەڕێوەبەری کلینیکەکە، کە بۆی ڕوونکردەوە کە زۆرێک لە پزیشکان لە سەرانسەری جیهانەوە بەشداری دەکەن لە مامەڵەکردن لەگەڵ فەلەستینییەکان وەک خۆبەخش، ئەو بە سەرۆکەکانی دەڵێت:
یاسر عەرەفات لە دامودەزگا جۆربەجۆرەکانی فەلەستین چاوی بە خۆبەخشەکان دەکەوت و لەگەڵیاندا پێداچوونەوەی بە کەمپەکانی فەلەستین و هەتیوخانەکان و دامەزراوەکانی مانگی سووردا دەکرد و لێرەوە ئامینە دەرفەتێکی زێڕینی بۆ کارلێککردن لەگەڵ فەلەستینییەکان و سیخوڕیکردنیان بە قەبارەیەکی بەرفراوان دۆزیەوە.
ئێوارەی ٢٢ی تەمووزی ١٩٧٣ زەنگی تەلەفۆن لە شوقەکەی ئامینە لێدرا، مەرون حەیک لەسەر خەت بوو و بە ئامینەی گوت کە حەسەن سەلامە لە هۆتێل کۆراڵ بیچدایە، ئامینە چوو بۆ ئەوێ و لە نزیک مەلەوانگە دانیشتبوو کە حەسەن سەلامە مەلە دەکات، و بە وردی سەیری دەکرد، تا وێنەکەی لە خەیاڵی خۆیدا کێشا، و بۆ ماوەی دوو هەفتە بەردەوام بوو لە سەردانی کەناری مەرجانی، و ئەویش خووی بە بینینی گرت، تا ئەو پاڵپشتی کرد بۆ ئەوەی لە ئەیلوولی ١٩٧٣دا بناسێت.
ئامینە توانی یاسر عەرەفات سەرۆکی فەلەستین بناسێت و متمانەی خۆی بەدەست بهێنێت.
ئامینە لە ڕێگەی زانینی حەسەن سەلامەوە بووە جێی متمانەی فەلەستینییەکان و پەیوەندییەکانی لەگەڵ سەرکردەکان درێژبووەوە بۆ یاسر عەرەفات و بۆ پۆشینی برینەکان پەیوەندی بە ڕیزەکانی بەرخۆدانەوە کرد و پێشتریش سەردانی کەمپەکانی پەنابەرانی باشووری دەکرد، یاوەری بوو لەلایەن کۆمەڵێک پزیشکی خۆبەخشەوە، وەک بلیتی سەلامەتی بۆ چوونە ناو هەموو شوێنە قەدەغەکراوەکان.
ئامینە هەموو وێنەکانی بە چاوەکانی گرت و لە مێشکیدا لەبیری کرد و هەموو شتێکی بیست و تۆماری کرد و سەدان ناوی لەبیر کرد و نەخشەی لە مێشکی خۆیدا بە وردی سود لە متمانەی فەلەستینییەکان پێی کێشا و بەم شێوەیە ئامینە بێ ئەوەی کەس هەستی پێ بکات کار دەکات ئەو یان ئاشکراکردنی کاروباری خۆی، و سێ جار سەردانی عەرەفاتی کردووە لە ئۆفیسەکەیدا چەندین جار باسی کەموکوڕییەکانی باشووری لوبنانی بۆ کردووە، عەرەفاتیش گرنگی بە قسەکانی دەدا، و ئەویش لێی نزیک بووەوە، و ئۆفیسەکەی هەمیشە کراوە بوو بۆی.
ئامینە توانی زانیاری نهێنی لەبارەی بەرخۆدانی فەلەستین کۆبکاتەوە .
دوای ئەوەی تووشی مەترسی هەمیشەیی بوو، ئامینە بۆی دەرکەوت کە پێویستی بە ڕاهێنانی زیاترە، بۆیە گەڕایەوە بۆ ڤیەننا و دواتر بۆ ئیسرائیل و داوای کرد زیاتر بزانێت، بەڵام سەری سوڕما لە بڕیاری کۆتاییهێنان بە کارەکانی لە مۆساد.: کە ئامادەیە هەڵیبگرێت هێرشێکی خۆکوژی لە ئۆفیسی عەرەفات ئەنجامدا، بۆیە ئەفسەرەکە بەپەلە ڕۆیشت بۆ لای سەرۆکەکانی و ئاگاداریان کردنەوە لە ڕەتکردنەوەی ئامینە بۆ کۆتاییهێنان بە کارەکەی و پێویستی دۆزینەوەی چارەسەرێک بۆی، تیمێکی پسپۆڕ بینیان کە ئامینە ڕەنگە هەست بە شانازی بکات بە کارەکەی، بۆیە ئەو… واز لە وریایی خۆی دەهێنێت و ئاشکرا دەبێت، بەڵام زۆرینە بینیان کە شایەنی کارکردنە لە بەیروت و بە مەشق و ڕاهێنانی زیاتر، وریاتر دەبێت، و گەڕانەوەی بۆ لوبنان لەلایەن سەرۆکی مۆساد، ڕیفی ڕەمیرەوە پەسەندکرا.
ئەفسەرە زایۆنیەکان بردیان بۆ باڵەخانەی ناوەندی کە یەکێک لە شارەزاترین نیگارکێشەکانی تێدا دانیشتبوو و لە ڕێگەی وەسفکردنی حەسەن سەلامەوە توانی وێنەیەکی نزیکی لێ بکێشێت، هەفتەی دووجار، ڕۆژانی پێنجشەممە و دووشەممە، و پەیام لە تەلەفۆن ئەڤیڤ هەموو سێشەممەیەک کاتژمێر ١١:٢٥ شەو.
ئامینە لە تەلئەبیبەوە گەشتێکی کرد بۆ ڤیەننا و پاشان بۆ بەیروت، و دەستیکرد بە ناردنی نامە لە ڕێگەی گواستنەوەی بێ وایەرەوە بۆ تەلئەبیب، کە پەیامەکانی بە خۆشی و دڵنیاییەوە وەرگرت، بەو پێیەی ڕوونن بەبێ هەڵە و زانیاری گرنگیان تێدایە، لە کاتێکدا ئامینە تا شەڕ دەستی بە کارەکانی کردووە دەستی پێکرد و میسرییەکان هێڵێکی بار لێڤیان بەزاند، خۆشی بەسەر هەموو وڵاتانی عەرەبیدا بڵاوبووەوە، هەروەها بەیروتیشدا، بۆیە ئامینە لە شۆکەکەدا داڕما، ئامینە لە بەیروت مایەوە وەک پزیشکێکی عەرەب کە لە لوبناندا دەسوڕایەوە و سیخوڕی بۆ مۆساد دەکرد.
دوایین دەرکەوتنی ئامینە الموفتی لە چاوپێکەوتنێکی ڕۆژنامەوانیدا
لە ساڵی ١٩٨٢ی زایینیدا کلینیکی تایبەت لەو شوێنە نیشتەجێبوونە کرایەوە و لە ساڵی ١٩٨٤ی زایینیدا گۆڤاری مەحانیە سەربازی زایۆنیستی کورتە هەواڵێکی بڵاوکردەوە و وتی: وەزیری بەرگری بڕیارێکی دەرکرد بۆ پێدانی خانەنشینی هەمیشەیی بە ئامینە، و ئەویش لە سەرووی… تابلۆیەکی شەرەف لە دەروازەی بینای مۆساد، کە تابلۆیەکە بۆ لێهاتووترین بریکارەکانی مۆساد.
کۆتایی نهێنی سیخوڕەکە، ئامینە الموفتی:
سەبارەت بە کۆتاییەکەی، چەندین وەشانی هەیە، یەکەمیان ئەوەیە کە بەڵگەنامەیەکی سەفەری ئەمریکی لە ژێر ناوێکی نوێدا بەدەست هێناوە و لە ویلایەتی تەکساس دەژی کە خاوەنی کێڵگەیەکی گەورەیە و هاوسەرگیری لەگەڵ دەریاوانێکی ئیسپانی کردووە و منداڵی نەبووە. لە هاوردەکردن و… هەناردەکردن، کوڕێکی لە ئەفسەرێکی ڕۆمانی بە ناوی موشە لەدایک کردووە و لە گێڕانەوەی سێیەمدا باس لەوە دەکات کە لە بەشی دەمارەکانی نەخۆشخانەی تل هاشومەر کە گەورەترین نەخۆشخانەی زایۆنیستەکانە، بە دەرزییەک لەناو ژوورەکەی خۆیدا کۆتایی بە ژیانی خۆی هێناوە.
بەڕای من ئەو کچە خۆی کوشتووە، بۆیە لەگەڵ تێپەڕبوونی کات و تەمەنی مرۆڤ، تامەزرۆی کۆمەڵگەی خێزان و منداڵ و نیشتمانە، بەڵام ئەو تووشی تەنیایی و گێژاوی و… پەرشوبڵاوی بووە، بۆیە مێردی نییە، نیشتمان، یان منداڵان، و بێگومان ئەمە باشترین کۆتاییە بۆ ئەو کەسەی کە “شەرەف و نیشتمانی” خۆی فرۆشت بۆ ئازادیی درۆینە و خۆشەویستی قەدەغەکراو و بۆ ئەوەی تۆڵە بکاتەوە، خیانەتی لە نیشتمانێک و تەواوی نەتەوەیەک کرد.
وە تۆی خوێنەری خۆشەویست ڕات چییە لەسەر چیرۆکی ئەم سیخوڕە؟
سەرچاوەکان :
القائمة
الوضع المظلم
كابوس
الرئيسية/نساء مخيفات
نساء مخيفات
الجاسوسة أمينة المفتي – انتقام بطعم الخيانة
آخر تحديث: نوفمبر 15, 2021941٬338
بقلم : نور الهدى الاخضرية – الجزائر
مەترسیدارترین کتێبی سیخوڕی لە مێژوودا