نەوەی نوێ چ پەیامێكی بۆ خەڵكی كوردستان پێیە؟… نووسینی: عوسمان محەمەد
نەوەی نوێ چ پەیامێكی بۆ خەڵكی كوردستان پێیە؟
نووسینی: عوسمان محەمەد
هەلومەرجی سیاسی كوردستان و ئەزمەیەكی ئابووری و سیاسی و كۆمەڵایەتی كە دەسەڵاتداران و ئەحزابی ناسیۆنالستی و ئیسلامی درووستیان كردوە، خەڵك لەدڵەڕاوكێ و مەینەتیدا ژیان بەسەر دەبەن. ئەم هەلومەرجە بەتەنها باری ئابووری نەگرتۆتەوە، بەڵكو ژیانی كۆمەڵایەتی بەجۆرێ شێواندووە كە شیرازەی بنەما كۆمەڵایەتییەكانی پەرتەوازە و وێران كردووە.
ڕۆژ نییە لەیەكێك لەشارو شارۆچكەكانەوە هەواڵی دڵتەزێن بەر گوێ و چاومان نەكەوێ، لەهیچ قۆناغێكی مێژووییدا كەس ئەم كارەساتانەی نەبیستووە نەبینیووە، سۆز و خۆشەویستی مرۆڤەكان بۆ یەكتری ئەوەندە لاواز بووە كە خەریكە نزیك ببێتەوە لەوەی مۆركی كۆمەڵگەی مرۆڤایەتی پێوە بمێنێ. لەهەلومەرجێكی ئاوهادا كەئەزمەیەكی خنكێنەر بەرۆكی بەدەسەڵاتداران گرتووە، دەسەڵاتداران ترسی ئەوەیان هەیە كەچینی كرێكار و خەڵكی زەحمەتكێش جڵەوی دەسەڵاتیان لەدەست دەربێنن .
بۆ ئەم مەبەستە و ڕزگاركردنی دەسەڵاتی سەرمایە لەدەستی خەڵک، بەشێك لەئەحزابی بۆرژوازی دێنە مەیدانی سیاسی و خۆیان ئەكەن بەفریشتەی ڕزگاری و بەدروشمی و تاكتیكی فریودەرانە هەوڵ ئەدەن سواری شەپۆلی ناڕەزایەتی خەڵك بن و جارێكی تر دەسەڵاتی سەرمایە ببوژێننەوە، ئەم جۆرە لەبزوتنەوەی سیاسیە بەلای خەڵكی كوردستانەوە نامۆ نییە. چەند ساڵێك بەر لەئێستا بزوتنەوەی گۆڕان هەستا بەگێڕانی ئەم دەورە، توانی لەیەكەم هەڵبژاردندا (24) كورسی پەرلەمان مسۆگەر بكات و ببێت بەدووەم حزبی سیاسی لەهەڵبژاردنی كوردستان، بەڵێنی زۆری بەخەڵكدا كەژیان و گوزەرانی ئابووری خەڵك ئەبوژێننەوە تەنانەت موچە بۆ كەیبانووی ماڵ دابین ئەكەن، دەیانگووت ئەحزابی دەسەڵاتدار تەنها درۆ و دۆلاریان بەدەستەوە ماوە،
ئیتر لەمەیدانەكانی تردا بەبنبەست گەیشتوون، بەڵام دوای چەند ساڵێك خۆیان بوون بەهاوبەشی ئەو دەسەڵاتە گەندەڵە و هاوبەش بوونەوە لەو كێكەی كەئەوان بۆ خۆیان ئەیانخوارد، تەنانەت بەشێكیان چوونە ناو پارتیەوە،
لەوەش خۆشتر وەزیرەكەیان بەڵێنی سكەی شەمەندەفەری بەخەڵك ئەدا، خەڵك نانی نییە بیخوات ئاوی نییە كارەبای نییە سووتەمەنی نییە، بەدەست چاڵ و خراپی شەقامەكانەوە هەراسان بووە ئەو بەسەر هەموو ئەمانەداا تێ ئەپەڕێ و سكەی ئاسن بۆ كوردستان ئەهێنێ، ئەم بزووتنەوەی گۆڕانە نەك ژیان و گوزەرانی خەڵكی باش نەكرد لەگشت مەیدانەكاندا، بەڵكو خۆی بوو بەبارگرانی و هاوبەشی ئەو دەسەڵاتەی كە پێشتر بەگەندەڵ و دز و مافیای ناوی ئەبرد، ئەم سیاسەتە چەوتەی گەیاندنی بەوەی كەكۆمەڵگە بیانداتە بەر نەفرەت و لەدوا هەڵبژاردندا سزای قورسیان بەسەردا بسەپێنێ و بەتەنها یەك كورسیش ئەهێنن، ئێستا هەمان شانۆگەری و هەمان سیناریۆ نەوەی نوێ تاقی دەكاتەوە، ئەویش ئەیەوێ سواری شەپۆلی ناڕەزایەتییەكانی خەڵكی ببێ و ببێتە حزبی یەكەم لەكوردستان .
دیارە بزووتنەوەی گۆڕان لەهەندێ شت بەهرەمەند بوو، زۆرێك لەڕابەرەكانیان ڕابەرانی بزووتنەوەی ناسیۆنالیستی كورد بوون و دیار بوون (بەباوكی هەژارانیشەوە) لەئەنجامدا بەمایەپوچی چوونە دەرەوە .
بزووتنەوەی نەوەی نوێ بەتەنها لەئیمكاناتی ماددی و ڕاگەیاندن بەهرەمەندە، تەنانەت لەباری سیاسیەوە لەڕەوتی گەشەو بەرەوپێش چوونی سیستەمی سەرمایەداری تێنەگەشتوون، لەهەلومەرجێكدا كەئەزمەی سەرمایەداری بەوپەڕی گەیشتووە و ترسی لەدەستدانی دەسەڵاتی هەیە چۆن ئەكرێ دەسەڵات بدرێتە دەست ڕێكخراوێكەوە كەتەنانەت دەمانچەیەكیشی نییە، لەم هەلومەرجەدا بورژوازی دڕندەترین بەشی ئەو ڕەوتە دێنێتە پێشەوە بۆ ئەوەی ئەگەر دەسەڵاتی سەرمایە كەوتە مەترسی ئەوە زۆر بێ ڕەحمانە كۆمەڵگە خەڵتانی خوێن بكات، بۆیە ڕۆڵ و شانۆگەریە بە نەوەی نوێ ناكرێ و پێویستی بەدڕندەترین بەشی بۆرژوازیە بۆ گێڕانی ئەو ڕۆڵە كەخاوەن چەك و جبەخانەی تۆكمە بێت كەخاوەن نفوسێكی پان و بەرین بێت لەسەر بنچینەی بیروباوەڕی پتەوی سیاسی، نەوەی نوێ ئەوەندە پێویستی بە خەڵك هەیە كەكورسی زیاتری بۆ كۆ بكەنەوە نەك بۆ گۆڕینی دەسەڵاتی سیاسی و نەزم و نیزامی سەرمایە. ئەو هێزەی كە ئەو پەروەردەی ئەكا هێزی ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێڕانە نییە، ئەوان ڕەخنەی ڕیشەییان لەدەسەڵات نییە، وە هیچ ڕۆژێكیش شتێكمان لەلێدوان و ئەدەبی سیاسیاندا بەدی نەكردووە، ئەم دابەش كردنی ئاو و بەنزینەش درێژەی هەمان سیاسەتە، بەتەنها بۆ كۆكردنەوەی دەنگە بۆ چەند كورسیەكی زیاتر، ئەویش وەكو گۆڕان ئەیەوێ هەلی ناڕەزایەتی خەڵك بۆ خۆی بقۆزێتەوە و دواتر بەچەند وەزیرێك بچێتە نێو دەسەڵاتەوە و بەشداری لەكێكەكە بكات، ئەو نەك هێزێك نییە ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێڕانە بكات، بەڵكو هێزێكی ئازادیخواز و مەدەنیش نییە، بەو بەڵگەیەی كەلەهیچ جێگایەك باسی ئازادی سیاسی و ئازادی ڕێكخراو بوون و یەكسانی ژن و دابینكردنی مافە مرۆڤایەتی و مەدەنیەكان ناكات، ئەویش هێزێكی ناسیۆنالیستییە ڕەخنە لە لق و پۆپی دەسەڵات ئەگری كۆڵەكەی بنچینەی ڕژێم ناباتە ژێر پرسیارەوە .
ئەو دەنگانەش كەلەهەڵبژاردن هێناویەتی دەنگدان نییە بەسیاسەت و تاكتیكی ئەوان، بەڵكو خەڵكی ناڕازی لەدژی دەسەڵاتی یەكێتی و پارتی دەنگیان داوە بەئەوان .
نەوەی نوێ ئەگەر لەسەداسەدی دەنگەكانیش بهێنن دەسەڵاتیان نادرێتە دەست، چونكە سەرانی سەرمایەی ناوچەیی و جیهانی ئەوەندە گەمژەنین، كەلەشوێنێكدا هێزی میلیشیا حوكم ئەكات دەنگە ناڕازیەكان بەئاگر و ئاسن وەڵام ئەدرێتەوە لەسەر پۆستێكی باڵا ئامادەن شەڕێكی خوێناوی هەڵگیرسێنن و هەزارەها كەس بەكوشت بدەن، هەڵبژاردن چۆن ئەتوانێ ببێتە یەكلاكەرەوەی دەسەڵات، ئەگەر پشتت بەقسەكانی نەتەوەیەكگرتووەكان بەستووە یان ئەمریكا و ئەوروپا كەئەڵێن هەلومەرجی سیاسی لەكوردستان لەمەترسیدایە ئەبێ ئاڵوگۆڕی سیاسی لەكوردستان بكرێ، ئەوە مانای ئەوە نییە كەئەكرێ نەوەی نوێ بەدیلی دەسەڵات بێت، چونكە ئێوە هیچ پێداویستیەكی دەسەڵاتتان پێ نییە، چونكە ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی بەدوای دڕندەترین هێزدا ئەگەڕێن كەبتوانێ جڵەوی سیاسی بەتوندی بەدەستەوە بگرێ خۆتان بینیتان چۆن دەسەڵاتی دایەوە دەستی تاڵیبان.
كوردستانیش هاوشێوەی ئەفغانستانە، ئەگەر ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی بیانەوێ ئاڵوگۆڕ بەدەسەڵات بكەن ئەوە ئەیسپێرن بەدڕندەترین و كۆنەپەرستترین بەشی بۆرژوازی، ئەم پانۆڕامایە لە2003ش لەعێڕاقەوە دەستی پێ كرد، هەرچی هێزی دواكەوتوو هەبوو زیندووی كردەوە و هەموو ئیمكانیاتی ماددی و مەعنەوی خستە بەردەستیان بۆ ئەوەی بەهێزیان بكات و شایستەی دەسەڵاتبن، بەڵام ئەوەی ئێوە ئەیكەن دووبارەكردنەوەی شانۆگەرییەكەی بزووتنەوەی گۆڕانە، ئەتانەوێ هەر وەكو ئەوان سواری شەپۆلی ناڕەزایەتییەكان ببن بۆ ئەوەی لەئەنجامدا بەشێك لەكێكی ئەم دەسەڵاتە بۆگەنەتان دەست بكەوێ، بەڵام دڵنیابن تەمەنی ئێوە زۆر لەتەمەنی گۆڕان كورتتر ئەبێت لەبەر ئەوەی ئەوان خاوەنی مێژوویەك بوون و ئەزموونیان زۆر گەورەتر بوو لەئێوە.