عەبدوڵا پۆڵا: هاتنەسەر شەقام بۆ ئەوەی حكومەتێكی راستەقینە وەكو زۆربەی ئەو دەسەڵاتانەی كەوا لەرێگەی شۆڕشی جەماوەری ئامانجەكانی خەڵكی هەژارو رەشورووت دێنە بەرهەم، سەرمایەداری مشەخۆر رادەماڵن… دیمانەی بۆپێشەوە لەگەڵ بەڕێز” عەبدوڵا پۆڵا” چالاكوان و پێشمەرگەی دێرین، سەبارەت بە پێكهێنانی حكومەتی نوێ لە عێراق..

0

عەبدوڵا پۆڵا: هاتنەسەر شەقام بۆ ئەوەی حكومەتێكی راستەقینە وەكو زۆربەی ئەو دەسەڵاتانەی كەوا لەرێگەی شۆڕشی جەماوەری ئامانجەكانی خەڵكی هەژارو رەشورووت دێنە بەرهەم، سەرمایەداری مشەخۆر رادەماڵن…

دیمانەی بۆپێشەوە لەگەڵ بەڕێز” عەبدوڵا پۆڵا” چالاكوان و پێشمەرگەی دێرین، سەبارەت بە پێكهێنانی حكومەتی نوێ لە عێراق..

بۆپێشەوە: جموجۆڵەكان بۆ پێكهێنانی حوكومەتی عێراق بەردەوامە، تاچەند پێتان وایە ئەم حوكمەتە سەربەخۆ بێت، وە دوور لە دەستتێوەردانی دەرەكی پێكبێت؟

عەبدوڵڵا پۆڵا: لە ئێستاو رابردووش دوای رووخانی رژێمی دیكتاتۆری سەدام هیچ حكومەتێكی عێراقی سەربەخۆ نەبووە، بەسەر دوو جەمسەری ئەمریكاو ئێران لە ململانێ دابوونە. ئێستا دوای كشانەوەی ئەمەریكا لە عێراقدا، باڵی ئێرانی پتر باڵا دەستە، كەوا خۆی لە چوارچێوەی هەماهەنگی دەبینێتەوە لەگەل یەكێتی نیشتمانی و چەند گروپێكی شیعە مەزهەب، گەرچی رێژەی دەنگەكانیان كەمترن، بەڵام بەبێ ئەوان حوكمەتی داهاتوو ناتوانن دوولەسەرسێی دەنگەكان كۆ بكەنەوە، بۆ ئەوەی سەرۆكی كۆمارو سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران هەڵبژێرن، لە بەرامبەردا بەرەی سیادە كە سەدرو بارزانی و حەلبوسی لەخۆ دەگرێت، پشت ئەستور بە ئیمارات و توركیا كە نەیانتوانیوە تاكو ئێستا بۆ شەشەمین مانگ دوای هەڵبژاردن حكومەت پێكبهێنن، بۆیە سەدر  تۆپەكەی بۆ گۆڕەپانی چوارچێوەی هەماهەنگی هەڵداوە بۆ ئەوەی لەماوەی چل رۆژ حوكمەت پێكبهێنن. شیعەكانیش بەسەر دوو بەرەی جیاواز دابەشبوونە، ئاستەنگەكان زۆرن سێیەكی پەكخەر پێكهێنانی حوكمەت پەكدەخات، ناتوانن دوو لەسەر سێی دەنگەكان كۆ بكەنەوە. گەر هاتو تەوافوق نەكەن، حكومەتی زۆرینە پێكبهێنن، پێویستی بە زۆرینەی نیشتمانی بكرێتە پێوەر نەك زۆرینەی حزبی كە لە كوتلەكانی سەركەوتوو لە هەڵبژاردن پێكدێت. هەردوو بەرە چ سیادە یان چوارچێوە لەسەر ئەساسی تایفی و قەومی دروست دەبێ، بۆیە سەركەوتوو نابن هەروەكو پێشوو داخوازییەكانی خەڵك بەدی ناهێنن.

بۆپێشەوە: زۆربەی خەڵكی عێراق و كوردستان بڕوایان بە حزب و لایەنە سیاسییەكان نەك نەماوە، بەڵكو لێیان بێزارن و لە دەرفەتێك دەگەڕێن بۆ ڕاماڵینیان، چۆن دەكرێت كۆتایی بەدەسەڵاتی ئەو حزبانە بهێندرێت؟

عەبدوڵڵا پۆڵا: ئەو هەڵبژاردنەی كەوا نزیكەی ٦٠% خەڵكی عێراق و كوردستان  بایكۆتیان كرد.

كەواتە بۆ پێكهێنانی حكومەتی زۆرینە كەوا بەرەی سیادە داوای دەكات، یان حكومەتی تەوافوق كە چوارچێوەی هەماهەنگی داوای دەكات، لەهەردوو حالەتدا حكومەتی كەمینە دەبێت و سەركەوتوو نابن، چونكە زۆرینەی خەڵكی عێراق و كوردستان لەدەرەوەی ئەم دوو بەرەیەدان. دەنگی بایكۆت زاڵبو.

ئەو دەنگانەی بایكۆتیان كرد دەبێ بزووتنەوەی ئیحتیجاجی پێكبێنن، گەر سەیری دوایین هەڵبژاردنەكانی ئەمریكا  بكەین گەورەترین بزووتنەوەی ئیحتیجاجی لە ئەمریكا شەقام خۆڕسكانە دروستی كرد،  ئامانجیان یەكەم دژی سەرمایەداری چلێس لە دابینكردنی ژیانێكی باشتر بۆ سەرجەم كرێكاران و زەحمەتكێشان. دووەمیان دژی ناعەدالەتی،  كەوا لە دوای كوشتنی رەشپێستەكە جۆرج فلۆید شەقامەكانی ئەمریكایان بەدروشمی Black lives matters جۆشدا،  ئەم دوو بەرەیە كەوا چەپەكان لە ئەمریكا رابەرایەتیان كردبوو، چۆكیان بەترامپ دادا، ئەگینا بایدن بەتەنها نەیدەتوانی سەركەوتوو بێ، بزووتنەوەی Antifa كورت كراوەی ئەنتی فاشیزم كەوا هەڕەشەیەكی گورج و گۆل بوو، توانی شەقامی ئەمریكا دژی ناعەدالەتی بجووڵێنێت. ئێستا لە ئەمریكا هەرچەندە سەرمایەدار بەهێزە، بەڵام حەرەكەی ئیحتیجاجی زۆر بەهێزترە، بەشداری چەپەكان لە سینات، كۆنگرس و  ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریكا خۆیان دیتەوە، بەڕابەرایەتی بێرنی ساندێرز كەوا زۆرێك لە یاساكانی ئەمریكای گۆڕی، ئێستا رۆژ لەدوای رۆژ هەستی پێ دەكەین: بۆ نموونە یاساكانی بیمەی كۆمەڵایەتی و تەندروستی كەوا بەشێكی زۆری ئەمریكی بێبەش بون، لە ولاتانی ئەمریكای لاتین ئەم جۆرە تێكۆشانە ڕەنگی دایەوە، بۆ نمونە بەرازیل كەوا بەرەی راسترەوەكان دوای ترامپ شكستیان هێنا. ئەم بزووتنەوە ئیحتیجاجیانە دەتوانرێ لە زۆربەی شوێنەكانی تریش بگونجێنرێت.

بۆپێشەوە: درەنگ یا زوو خەڵكی عێراق وكوردستان دەست بۆ ڕاپەڕین و شۆڕش دەبەن، سەركەوتنی ڕاپەڕین و شۆڕش لە گرەوی چیدایە؟

عەبدوڵڵا پۆڵا: چەندین  هۆ بۆ ئەوەی ڕاپەڕین و شۆڕش سەركەوێ، ئیریكا تشينويث  Erica Chenoweth لێكۆڵەرەوەی سیاسی ئەمریكی لە ٢٢ی نیسانی ١٩٨٢ لەدایك بووە، مامۆستای زانكۆیە لە زانكۆی هارڤاردی ئەمریكی، لێكۆڵینەوەی لەسەر زۆربەی شۆڕشەكانی جیهانی لەسەدەی رابردوو كردووە، دەڵێ كەوا شۆڕشی جەماوەری و ئیحتیجاجاتی سلمی بەهێزترە، لە ئیحتیجاجی چەكداری بە شێوەی دوو هێندە، هەروەها دووپاتی دەكاتەوە كەوا بەشداری ٥.٣ لەسەتا لە رێژەی دانیشتوان، بەشدارییەكی فیعلی، دەتوانێ حەرەكەی ئیحتیجاج بەرەو سەركەوتن ببات، بۆیە گەر سەیری بكەین، لە هەڵبژاردنی رابردوو٦٠٪ لە سەتا بەشداری نەكردووە، گەر رێژەی تشينوويث ٣.٥ لەسەتا بۆ سەر شەقام بهێنن حەتمەن چۆك بەدەسەڵات دەدات، ئەمەش دەبێ هەوڵێكی جدی بدرێت بۆ ئەوەی ئەو خەڵكەی بایكۆتی كردووە، شەقام بهەژێنێت.

لێكۆڵینەوەكانی تشينوويث لەسەر چەند كەسایەتی كاریگەر دیراسەی كردووە، لە نێوانیان چالاكوانی ئەفریقی ئەمریكی سۆجۆرنەر ترۆث كەوا لەسەر ڕاماڵینی كۆیلایەتی كاری كردووە، هەروەها سۆزان بۆنوێل ئەنتۆنی لەسەر مافی ژنان بەتایبەتی دەنگدان كەوا لە سەرەتادا ژنان لە ئەمریكا مافی دەنگدانیان نەبووە، هەروەها مارتن لۆثەر كینگ كەوا لەناوەڕاستی سەدەی رابردوودا لەسەر بەدیهێنانی مافەكانی مەدەنی كاری كردووە، خۆپیشاندانەكانی ملیۆنی واشنتۆن بە دروشمی I have a dream واتا من خەونم هەیە كەوا سەركەوتن بەدیدەهێنین، كەوا كینگ رابەرایەتی ئەم خۆپیشاندانانەی كرد، لە ساڵی ١٩٦٤ داخوازییەكانیان دانی پێنرا، بڕیاری مافەكانی مەدەنی پەسەند كرا،  مخابن كینگ لە ساڵی ١٩٦٨ تیرۆر كرا، لە ئەمریكا لەدوای تێكۆشانێكی سەخت، ئیحتیجاجاتی سلمی  توانیان مافەكانی مەدەنی بەدەست بهێنن.

گەر سەیری حەرەكەی ئیحتیجاج لە كوردستان بكەین رێژەیەكی كەم بەشداری فیعلی ئەم حەرەكاتانە دەكەن، لە ناوچەی شوێنی بڕیاردان، كە ئەمەش بە ئاسانی خامۆش دەكرێتەوە، لەبەرامبەردا  گەر سەیری حەرەكەی تشرینی بكەین توانیان حكومەتی عادل عەبدولمەهدی بگۆڕێت، گەرچی ئەنجامەكانی نەپێكا، بەڵام شەقامی بەغدای خرۆشاند، لەكوردستان ئەم حەرەكەیە بەدی ناكرێ دوو بنەمالە هەموو كایەكانی دەسەڵاتیان داگیر كردووە، لێرە وەكو سەرەتای حەرەكەی ئیحتیجاجی كە ئەمریكا لە ناوەڕاستی سەدەی رابردوودا دێتە پێش چاو، بەڵام ناكرێ بە سەت یان دوو سەت نەفەر لەناو خۆپیشاندانەكان. گۆرانكاری ئەنجام بدەین، دەبێ ئەم حەرەكەتە ئیحتیجاجیە فراوان بكرێت و ببێتە جەماوەری، بۆ نموونە بزووتنەوەی ئەنتیفا لە وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا زلهێزی سەرمایەداری جیهانی دەتوانێ لە ڕێگای سۆشیال میدیا لە یەك سەعاتدا یەك ملیۆن خەڵكی گەنج بێنێتە سەر شەقام.

بۆپێشەوە: ئەڵتەرناتیڤی دەسەڵات ئێستا چ سیستمیێكە، بە واتایەكی تر دەبێ چ سیستمێكی سیاسی جێگەی دەسەڵاتی ئێستا بگرێتەوە؟

عەبدوڵڵا پۆڵا: ئێستا لە عێراق حزبەكانی تایەفی شیعەكان و سونەكان لەگەل ئەحزابی قەومی كوردی حوكم دەگێرن، كەوا میلیشیای حزب دەیپارێزن، خێروبێری وڵات و سامانی نیشتمانی حەپەلوش دەكەن، ماوەیەكی درێژە لە نەهامەتی زیاتر چییان بۆ خەڵكی بەدی نەهێناوە، سیستمێكی سەرمایەداری مشەخۆری بەدیهێناوە، ئەم سەرمایەدارە مشەخۆرە گیرفانی خۆیان و حزب و دەسەڵاتیان لێكگرێ داوە. ئەلتەرناتیڤی دەسەڵاتی ئێستا حكومەتێكی نیشتیمانی دوور لە ئینتیمای تایەفی و قەومی كەوا بە دروشمی بریقەدار خەڵكیان چەواشە كردووە، ئەم دەسەڵاتانەی حوكم دەگێرن هەروا دەزانن شەڕی جەمەل تازە دەستی پێ كردووە، كەوا حەسەن و حوسێنیان شەهید كرد. لە كوردستانیش بۆ پتر لە پێنج سەت ساڵ دەگەڕێینەوە كەوا شەڕی چاڵدێران لەنێوانی خێڵەكانی سەر بە سەفەوی و ئالعوسمانە روویدا. بۆ ڕزگار بوون لەم دەسەڵاتە دوو ڕێگا هەیە ڕێگای یەكەمیان ئەگەر زەمینە ساز بێ، هەڵبژاردنێكی بێگەرد دوور لەتەزویرو كڕینی وەلای ئەم و ئەولا. ڕێگای دووەم وەكو لە سەرەوە ئاماژەم پێكرد، هاتنەسەر شەقام بۆ ئەوەی حكومەتێكی راستەقینە وەكو زۆربەی ئەو دەسەڵاتانەی كەوا لەرێگەی شۆڕشی جەماوەری ئامانجەكانی خەڵكی هەژارو رەشورووت دێنە بەرهەم، سەرمایەداری مشەخۆر رادەماڵن.

بۆپێشەوە: تەبایی و ناتەبایی نێوان پارتی و یەكێتی چ رۆڵێكی لەپێگەی ناسیۆنالیزمی كورد لە حكومەتی داهاتووی عێراق دەگێرێت؟

عەبدوڵڵا پۆڵا: دەسەڵاتی كوردی پێگەیەكی كاولكارانە دەگێڕن، نەك لە حوكمەت، بەڵكو لەهەموو كایەكانی كۆمەڵگەی كوردی ئابوری، سیاسی و كۆمەڵایەتی، ئەم ململانێیە رۆژ دوای رۆژ تیژترو دژوارتر دەبێ، كاریگەرییەكانی خۆی لەپێناو دەستكەوتی حزبی و تاكەكەسی زیاتر دەنوێنێ، خەڵكی هەژارو زەحمەتكێشی كوردستانیش باجی ئەم دووبەرەكییە دەدەن. ئێستاش ئەمریكاو ئەوروپاو رێكخراوەكانی جیهانی ڕۆلی ئەم دەسەڵاتەی كوردی وەكو پێشان نابینێ، رۆل و پێگەیان بەتایبەتی دوای هەڵبژاردنی ئەم دواییە زۆر لاواز بووە، عەرەبەكان پێی دەڵێن كەسر ئەلعەزم واتا ئێسقان شكاندن، یان یەكتر بڕینەوە كەوا هەریەكەو بەسەر باڵێك لە بالەكانی شیعەكان دابەشبوونە. یەكتر دەبڕنەوە، خەڵكی رەشوڕووت دەبنە قوربانی ئەم ململانێیە ناشەرعی و ناتەندروستە.

كێشە سەرەكییەكانی هاوڵاتیان لە مووچەو خزمەتگوزاری لەبیر خەڵكی دەبەنەوە، بەناوی كۆمپانیاكان خەڵك دەدۆشن. بریارەكانی دادگای فیدراڵی دەربارەی هەناردەی نەوت، كێشەكانی نێوان حكومەتی بەغداو هەرێمی قوڵتر كردەوە، بۆردومانەكانی ئەم دواییەی ئێران و گروپە شیعەكان چاوەڕوانی خراپتری لێ دەكرێت. كەوا هاوڵاتیان باجەكەی دەدەن و كۆمپانیاكانی دەسەڵات چڵێستر لەجاران.

Leave A Reply

Your email address will not be published.