بڕوا رەسوڵ: هەموو ناسەقامگیریی و گەندەڵی و خراپییەكی دەوڵەت و دەسەڵات باجە قورسەكەی كرێكاران و زۆرینەی جەماوەر دەیدات … دیمانەی بۆپێشەوە لەگەڵ بەڕێز بڕوا ڕەسوڵ مامۆستای زانكۆ، سەبارەت بە “عێراق و كوردستان دوای هەڵبژاردنەکان”
بڕوا رەسوڵ: هەموو ناسەقامگیریی و گەندەڵی و خراپییەكی دەوڵەت و دەسەڵات باجە قورسەكەی كرێكاران و زۆرینەی جەماوەر دەیدات …
دیمانەی بۆپێشەوە لەگەڵ بەڕێز بڕوا ڕەسوڵ مامۆستای زانكۆ، سەبارەت بە “عێراق و كوردستان دوای هەڵبژاردنەکان”
بۆپێشەوە: ئایا بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پێش وەختە توانای ئەوەی هەیە، وەڵام بە ویست و داخوازی خەڵكی عێراق و كوردستان بداتەوە؟
بڕوا ڕەسوڵ: لەبەرئەوەی تا ئێستا گەلانی عێراق نەبونەتە خاوەن نوێنەری ڕاستەقینەی خۆیان، و نوێنەرانی گەل نوێنەرایەتی زۆرینەی گەلانی ئێراق ناكەن، بۆیە تەواوی داخوازی و پێویستییەكانیان ناگاتە دامەزراوە دەوڵەتییەكان. لەدوا هەڵبژاردندا بەرەوژوری ٥٥٪ دەنگدەرانی ئێراق بەشداری هەڵبژاردنیان نەكردوە. بێگومان ئەوەی بەشدارینەكردوە ئەو خەڵكانەن كە زۆرترین پێویستییان هەیە و هەڵبژاردنە یەك لەدوای یەكەكان لایەنی كەمی گوزەرانیانی نەگۆڕیوە، بۆیە بێ هیوابوون لە هەڵبژاردن. بەم لێكدانەوەیە بێت ئەم هەڵبژاردنەش ناتوانێت وەڵامگۆی پێویستی و داخوازییەكانی گەلانی ئێراق بێت. لەلایەكی دیكەوە ڕاستە هەڵبژاردنی پێشوەختە لەژێر فشاری خۆپیشاندەران بوو، بەڵام یاسای هەڵبژاردن و ڕێكارەكانی دەنگدان جارێكی دیكە لە بەرژەوەندی هێزە بەرژەوەندخواز و هەژموندارەكان شكایەوە.
بۆپێشەوە: شكستی هەڵبژاردنەكان لەرێگای بەشدارینەكردنی زوربەی زۆری خەڵكەوە، هەڵگری چ پەیامێكە؟
بڕوا ڕەسوڵ: ئەگەر لە یاسای هەڵبژاردنەكاندا بڕگەیەكی تایبەت بە ڕێژەی بەشداریكردن هەبوایە، (بۆ نمونە سەركەوتنی هەڵبژاردن پێویستی بە بەشداریكردنی ٥٠٪ دەنگدەران بوایە)، ئەو كات شكستی هەڵبژاردن زۆر ڕونتر دەبوو، بەڵام ئێستا ئەو لایەن و هێزانەی هەڵبژاردنەكە لە بەرژەوەندییانە، هەڵبژاردن بە سەركەوتوو وەسفدەكەن. بەشدارینەكردنی دەنگدەر بەم فراوانییە دوو لێكدانەوەی بۆ دەكرێت:
ا/ بێئومێدی لە گۆڕانكاری بەهۆی هەڵبژاردنەوە. واتە دەنگدەر پێیوانییە دەنگ و داخوازی ئەو لە هەڵبژاردندا دەبێتە هۆی گۆڕانكاری.
ب/ نەبونی هێزێكی جیاواز لەو هێزە نەریتییانەی، كە چەند هەڵبژاردنێكە هەمان چیرۆكی شكستخواردویان بەردەوامی پێدەدەن.
بۆپێشەوە: تا چەندە لاتان وایە داخوازییە سیاسی و حقوقیەكانی خەڵكی كوردستان، لەڕێگای بەشداری لە حكومەت و پەرلەمانی عێراقدا، بەدی دێت؟
بڕوا ڕەسوڵ: ئەگەر بەشداریكردنەكە بۆ بەدەستهێنانی مافە سیاسی و حقوقییەكان بێت، ئەوا بەشداریكردن و كاری ڕژد هەر لەڕێگای بەشداریكردن لەم دام و دەزگایانەوە دەبێت. بەداخەوە نوێنەرانی كورد لە دروستبونەوەی ئێراقی نوێدا نەیانویستوە و نەیانتوانیوە داخوازییە نەتەوەیی و سیاسییەكانی خەڵكی كوردستان بەدیبهێنن. هەمو هەڵبژاردنێك لایەنەكانی دیكەی ئێراق پێویستیان بە بەشداری هەرێمی كوردستان هەبووە، بۆ پێكهێنانی حكومەت و پیشاندانی یەكپارچەیی ئێراق، بەڵام ئەوە لایەنە كوردستانییەكان و نوێنەرانی هەرێمی كوردستانن، كە لەبەرانبەر داخوازییەكانی لایەنی ئێراقی داخوازی كەسی و بەرژەوەندی تایبەتی خۆیانیان پێش بەرژەوەندی گشتی و مافە یاسایی و سیاسییەكانی خەڵكی كوردستان خستوە. ئەنجامی ئەو سیاسەتە پاوانخوازی و بەرژەوەندیخوازییە، خراپبوونی دۆخی ئابوری خەڵكی هەرێمی كوردستان و ڕۆژ بەڕۆژ خراپتربوونی كوردستانیانی ناوچە كێشە لەسەرەكانی لێكەوتۆتەوە، كە نەك نەیانتوانیوە بەرژەوەندییە نەتەوەییەكان، بەڵكو نەیانتوانیوە لایەنی كەمی پێویستییە ژیانییەكانی گەلانی كوردستان بەدیبهێنن.
بۆپێشەوە: خەڵكی عێراق و كوردستان بە رەتكردنەوەی بەشداری لەهەڵبژاردندا، “نا” یەكی گەورەیان بە حزب و لایەنە سیاسیەكانیدا، ئەركی داهاتووی خەڵكی عێراق و كوردستان لەبەرامبەر ئەو هێزانەدا چییە؟
بڕوا ڕەسوڵ: كاری لە پێشینەی تاك و لایەنە نیشتمانیە خەمخۆرەكان ئەوەیە، لێكۆڵینەوە لەو “نا”یە گەورەیە بكەن، تا بتوانرێت وەبەرهێنانی تیا بكرێت، بە ئاراستەی لەدایكبوونی هێزێكی نیشتمانی خاڵی لە ئەجێندای دەرەكی و بەرژەوەندی كەسی و تایبەتی.
بۆ گەلانی ئێراق و لایەنە سیاسییەكان دەركەوت، كە زۆرینەی خەڵكی ئێراق بە سیاسەت و بەڕێوەبردنی وڵات ڕازی نین و لە ئێستادا دەرەتانی گۆڕانكاریشیان لەبەردەستدانییە. بەڵام ئەم دۆخە خۆ هەروا بەردەوام نابێت، ناڕەزایەتی خەڵك ڕۆژانە زیاتر دەبێت و ئاسۆی گۆڕانكاری و چاكسازی تا دێت لێڵتر دەبێت. ئەم دۆخە پێوستی بە ڕامان و دواتر كاری ڕژد هەیە، تا بەهۆی گوتار و كەس و هێزی تازەوە ڕوبەڕوی ببینەوە.
بۆپێشەوە: جەماوەری كرێكارو بێبەشی عێراق و كوردستان، رۆڵیان لە پێكهێنانی حكومەت و پەرلەمانی عێراق، چۆن دەبێت؟
بڕوا ڕەسوڵ: هەموو ناسەقامگیریی و گەندەڵی و خراپییەكی دەوڵەت و دەسەڵات باجە قورسەكەی كرێكاران و زۆرینەی جەماوەر دەیدات. لەم وڵاتە تازە دروستبوانەشدا بە دیموكراسییەكی ساختەوە تەنها دەرفەتی گۆڕانكارییان لە دامەزراوە دەوڵەتییەكاندا كۆكردۆتەوە. لە كاتێكدا دیموكراسی پێویستی بەوە هەیە، كە لە دەرەوەی دەزگا دەوڵەتییەكان هێزی دیكەی فشار و گۆڕانكاری هەبن. ئەوەی دەبینرێت لە ئێراقدا جەماوەر و كرێكاران، تەنها دەتوانن بە بەشداریكردنیان لە هەڵبژاردندا ڕۆڵیان لە بەشداری سیاسیدا هەبێت، ئەویش لە چوارساڵ جارێكە و بەو جۆرەشە كە دەیان تێبینی و گومان لەسەر پرۆسەكە هەیە. ئەو ناڕەزایەتییە گەورەیەی لە ئێراقدا شەپۆلێكی گەورەی خۆپیشاندان و توندوتیژی لێكەوتەوە، دواجار هەر بە ڕازیكردنی خۆپیشاندەران بە هەڵبژاردن دامركایەوە. بۆیە پێموانییە جەماوەر ڕۆڵی هەبێت لە بنیادنان و دروستكردنی حكومەتدا.