نەبەز خالید: ئەزموونی هەرێمی كوردستان جیاوازە لە قەوارەی سیاسی هەرێم ئەگەر بمانەوێ دوانەی خەڵك و دەسەڵات لەبەرچاوبگرین …
نەبەز خالید: ئەزموونی هەرێمی كوردستان جیاوازە لە قەوارەی سیاسی هەرێم ئەگەر بمانەوێ دوانەی خەڵك و دەسەڵات لەبەرچاوبگرین …
دیمانەی بۆپێشەوە لەگەڵ بەڕێز نەبەز خالید چالاکی سیاسی لە کوردستان سەبارەت بە قەوارەی هەرێمی کوردستان و ئایندە سیاسییەکەی.
بۆپێشەوە: كۆتاییهێنان بە قەوارەی سیاسی هەرێم، بەبێ ئەوەی وەڵام بە پرسی سیاسی و مێژوویی خەڵكی كوردستان بدرێتەوە، ئایندەی سیاسی خەڵكی كوردستان ڕووبەڕووی چ هەلومەرجێك دەكاتەوە؟
نەبەز خالید: قەوارەی سیاسی هەرێم، قەوارەی هەرێمی كوردستان، ناوێكە تازە و تاكە مانای، حكومەتی هەرێمی كوردستانە لە باشوور. چەند ناوێكی تریشی لە كەنارەوە خراوەتە پاڵ لە كۆنتێكستی جیاوازدا وەك: ئەزموونی هەرێم، حوكمڕانی هەرێم… تادوایی. ئەوەی گرنگە ئەم ناوانە بیركردنەوەیەكی گشتی درووستكردوە، یان باشتر بڵێین فەزایەكی درووستكردووە كە بیركردنەوەكانی خستۆتە ناو خۆیەوە و لەودا بیردەكرێتەوە. هەرچەندە گومانیش نییە كە ئەزموونی هەرێمی كوردستان جیاوازە لە قەوارەی سیاسی هەرێم ئەگەر بمانەوێ دوانەی خەڵك و دەسەڵات لەبەرچاوبگرین.
بەڵام سەبارەت بە پرسیارەكەتان، كە باقی پرسیارەكانیشی تیا جێدەبێتەوە (كۆتاییهێنان بە قەوارەی سیاسی هەرێم، بەبێ ئەوەی وەڵام بە پرسی سیاسی و مێژوویی خەڵكی كوردستان بدرێتەوە، ئایندەی سیاسی خەڵكی كوردستان ڕووبەڕووی چ هەلومەرجێك دەكاتەوە؟
كۆتاییهێنان بە هەر دەسەڵاتێك، لەمێژوودا و بە ئەم سەردەمەشمانەوە، تەنها بڕیارێكی سیاسیە و كەمینەیەكی سیاسی و بەشێكی كۆمەڵگە ئەنجامی دەدەن، ئەگەر ئەو كاتەش چەند پرسێك هەبن كە وەڵامی وەرنەگرتۆتەوە و چی بكرێت باشە؟ دەبێت پشت ببەستین بەو گریمانەیەی كە خودی كۆتاییهێنان بەدەسەڵاتێك بۆ چارەسەركردنی پرسە چارەسەرنەكراوەكانە. بەڵام پرسی سیاسی و مێژوویی خەڵكی كوردستان بە هاتن یان كەوتنی دەسەڵاتێكی دیاریكراو، چارەسەر نابێ. پرسی سیاسی و میژوویی لە پڕۆسێسی گشتگیری ئایدیای ڕزگاریدا وەڵامدەدرێتەوە كە خودی چەمكی دەسەڵات تیایدا ڕەتكراوەیە.
بێگوومان بڕیاری گەورەی سیاسی وەك دەستبردن بۆ دەسەڵات و دامەزراندنی دەسەڵاتێكی تازە لە باشوور، هەلومەرجی زۆر قورس ئەسەپێنێ بەسەر خەڵكیدا و هێزەكانی ناوچەكە و ناوخۆش بەرامبەری دەوەستن، ئەگەریش دەسەڵاتی تازە ڕادیكالیزمێك لەخۆی پیشان بدات كاری سەختتر دەبێت. بەڵام ئایا لەزهنی كۆمەڵایەتی و تێگەیشتنی گشتیدا، بەتایبەتی لە باشوور، وانییە كە گۆڕینی دەسەڵات ئاكتێكی شۆڕشگێڕانەیە و بە ڕوودانی ژیان بەرەو باشتر دەگۆڕێت! هەر بۆیە باش دەبێت ئەگەر ئەزموونی هەرێمی كوردستان لێرەدا بێنینەوە یاد. ئەم ئەزموونە ئەزموونی شكستە، میژووشمان بەهەمان شێوە، نزیك بە دووسەد ساڵە كە شۆڕشێك بە مانای ئەوەی بەهای كۆنی لابردبێ و بەهای ژیانی تازەی هێنابێ، نەك لێرە لە هیچ شوێنێك ڕووی نەداوە. پرسیاریش درووست دەبێ سەرەڕای شكستەكان و ئەزموونە تاڵەكان، ئەی بۆچی زهنیەتی خەڵكی دەربارەی گۆڕینی دەسەڵات هەمیشە شۆڕشگێڕانەیە؟ بۆچی لە بەرامبەر هەموو دەسەڵاتەكانا دەڵێ، لەگەڵ شەیتان بەڵام ئەمانە نا. وەڵامی سادە ئەوەیە كە بەشەر ئەیەوێ بژی و هاوژیانی بكات، نایەوێت خۆی بكات بە سەروەر یان كەسێكی تر سەروەری بێت، ئەمە ئەو ویستە قوڵەیە كە لە بەشەردا هەیە. بەڵام دەزانین هەژموونی سیستەمی باو بەشەری ئێستای بە شوێنێك گەیاندووە و بەكاربەری گەورەترین سیفەتیەتی و تاكگەرایی چۆتە ژێرپێست. هەربۆیە گۆڕانكاریەكانیش لەسەردەستی ئەو خەڵكانە كراوە و ئەوەی بیری لێنەكراوەتەوە، خێری گشتییە.
ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ واقعی خۆمان و ئەوەی ئەگوزەرێ، وە وەڵامێك بە پرسیارەكان. دەسەڵاتی هەرێـم مانەوەیان لەبەر ئەوە نییە كە خاوەندارێتی لە پرسە نیشتیمانی و نەتەوەییەكان دەكەن، هەتا تەنانەت خۆشیان پیا هەڵنەواسیوە، دەسەڵات لەسەدا سەد لە خەڵكی دابڕاوە و هیچ كارێكی پێیان نییە، ئەمەش پەراوێزخراوەكانی بەدی هێناوە لە كچان و كوڕانی گەنج، ژنان، بێكاران،،،، و ڕۆژ بەڕۆژ لە گەورەبووندایە و داواكانیشیان تا ئاستی ” شەیتان بەڵام تۆ نا” دەچێت، هەر بۆیە هێزی دوانەی ئابووری و چەك تاكە زامنی مانەوەیانە.
پرسی سیاسی و نەتەوەیی لە جێی خۆیەتی و ڕۆژ بەڕۆژ باری گرانتر دەبێ و ڕێگاكانی چارەسەریشی بەهەمان شێوە. دەسەڵات دەزانێ ئەو پرسانە چارەسەر ببن، كە دوو پرسی بنەڕەتین لە ژیانی خەڵكی باشوور، خۆیان جێگەیەكیان نامێنێ. هەرچەندە دەشبێ پرسیار بكەین كە پرسی سیاسی و نەتەوەیی مانای چی و لە چ گۆشەیەكەوە دەیان بینین؟.
بێگومان دەوڵەتانی توركیا و ئێران دەیانەوەێ ناوەند حاكم بێت و هیچ قەوارەیەك بەناوی كوردەوە نەبێت، زۆر ڕۆشن و حاشاهەڵنەگریشن ئەو هۆكارانەی كە وا لە توركیا و ئێران بكات كە دژی هەر جۆرە سەربەخۆییەك بن بۆ خەڵكی كورد. ئەم ناوچەیەی ئێمەی تێدا دەژین شوێنی ساغ بوونەوەی سیاسەتی جیهانی و كێشمەكێشە گەورەكانە، هەر بۆیە دەبێ بڵێین لەم یاریەشدا ئەمریكا دەورە گەورەكە دەبینێ و هەڵوێستەكانی سەرسوڕهێنەرن و هیچ جێی متمانە نین تەنانەت بۆ سیاسیەكی لیبراڵی پراگماتیكیش. پێم وابێ یەكێك لە قووڵترین خەمەكانی خەڵك ئەوەیە جارێكی تر بچنەوە سەر ناوەند، چ ناوەندێكیش، ئەوەی ئێستا هەیە ڕووی ڕژێمی بەعسیان سپی كردۆتەوە. ئەم خەمەیە كە دەسەڵات ئیشی لەسەر دەكات و بەزیندوو دەیهێڵێتەوە، بۆ ئەوەی هەمیشە ترسی ئەوە هەبێت، ئەگەر من نەبم ئەوان دێن.
ئەوەی دەمێنێتەوە گەل خۆیەتی چۆن خۆی نیشان دەدات، بكەرەكانی گۆڕانكاری چۆن خۆیان ڕێكدەخەن، ئایدیای ڕزگاری چۆن دەبێتە هۆی دەرچوون لە هەژموونی سیستم، تاكی نوێی بەرەنگار لە هەموو ئاستەكانا ڕێكخستن دەكەن و بەدسپلینەوە كار دەكەن و دەژین، خۆیان بەخاوەن دەزانن و خۆبەختكارن. بۆ دەربازبوون لەم بارودۆخە پێویستیمان بە پیاچوونەوە و دوبارەنەكردنەوە و دژەباوییە. بە چەمكەكاندا بچینەوە و مانای بنچینەیی خۆیان پێبدەین یان بیانگۆڕین. ئاشكرایە كە یەكێك لە گەورەترین كۆسپەكان ئەو مانا و دراوە دۆگمیانەن كە بە چەمك دراوە و هەنێكیشیان بەسەرمانا سەپاندووە. هەموو وشە و چەمكە شۆڕشگێڕی و ئینسانیەكان پەراوێزخراون و دەمانەوێ بە چەمكەكانی ئەوان وەڵام بدەینەوە، ئەمە ستەمە لە خۆمانی دەكەین. بە پێچەوانەی پۆست مۆدێرنەكانەوە، ئەمڕۆ زەمانی چیرۆكە گەورەكانە، هاوژیانی، متمانە و پشتی یەك بەرنەدان و كەرامەت، لە خۆ دەرچوون و كار بۆ خێری گشتی، میلیتانت بوون و ڕادیكالیزم، قبووڵ نەكردنی ستەم…تادوایی دەبێ پێشوەخت بگەڕێنەوە بیركردنەوەمان، ئەوكات چەمكەكانی وەك ئازادی و یەكسانی و شۆڕش… تێگەیشتنیان و شەرحیان ئاسانترە.