یەکێتی بەتامی گۆڕان
یەکێتی بەتامی گۆڕان
نووسینی: عەبدوڵا مەحمود
لەم چەند رۆژەدا بزوتنەوەی گۆران هەم رێکخەری گشتی بزوتنەوەکەی و هەم ئەندمانی خانەی راپەراندنی هەڵبژارد. بەدوای ئەو هەڵبژاردنانەدا دەیان کەس چ لەناوخۆی بزوتنەوەی گۆران و چ لە دەرەوەی ئەو بزوتنەوەیە لەسەر ئەو هەڵبژاردنانەو تەنانەت ئایندەی بزوتنەوەی گۆران، روانین و بۆچونی خۆیان بەیان کرد. فۆکسی زوربەی ئەو بەڕیزانەی لەو بارەیەوە بۆچوونیان دەربرێوە نیگەرانییە لەوەی نەوەی نوێ لە خانەی راپەراندا نابینرێن و هەموو ئەو ئەوانەش کە دەرچوون بۆ خانەی راپەراندن کادرانی کۆنی یەکێتین. هەندیکیش لەسەر خودی پرۆسەی هەڵبژاردنەکە رەخنەو نیگەرانیان بەیان کردوە، هاوکات نەبوونی هیچ ژنیک لەناو خانەی راپەراندن، رەخنەیەکی ترە کە لە هەڵبژاردنەکەو گۆڕان دەگیرێت.
دیارە ئەوەی کەرویدا، چ ئەوەی کەباسی گوشار و ناچارکردنی ژمارەیەک کاندید بۆ پاشەکشەکردن لە هەڵبژاردنەکە، و نەبوونی هیچ کاراکتەرێکی لاو و تازە لە خانەی راپەراندن و دەرچوونی بەرپرسانی پێشوی یەکێتی نیشتیمانی بۆ ئەو پۆستە، و چ ئەوەش کەهیچ ژنێک لەخانەی راپەراندندا نییە، نە سەیرە و نەروداوێکی جیگا سەرنج، تەنانەت ئەوەش کە ئەمە پاشەکشەی بزوتنەوەی گۆرانە، تازە نییە.
بزوتنەوەی گۆران وەکو تەمەن لەچاو هیزە سیاسیە تەقلیدیەکان، تازەیە. یان دەتوانین بلێین لەسەرەتای دەستبکاربوونیەوە، وزەی تازەو توانای تازەی لەدەوری خۆی کۆکردەوە، بەڵام ئەجندایەکی تازە کە بتوانێت هێزو وزەی تازە ئاراستەبکات، نەیتوانی ببێتە ناسنامەی گۆڕان. گۆڕان جگە لەکۆمەڵێک کەیس کە بەتۆختر پێداگری لەسەر دەکات، وەکو شەفافیەتی فرۆشتنی نەوت، و دژایەتی گەندەڵی، بە نیشتیمانی کردنی هێزی پێشمەرگە، جیاکردنەوەی دەسەڵاتەکان… شتێکی تری نەوتووە. هەر ئەمەش کێشەی سەرەکی گۆران بووە لەسەرەتای دروستبوونیەوە تا ئێستا.
بزوتنەوەی گۆڕان، هیچ جیاوازییەکی بنەرەتی لەگەڵ حزبە تەقلیدیەکانی ناو خانەوادەی بۆرژوازی کورد لەسەر پرسە گرنگ و چارەنووسازەکانی کۆمەڵگە نەبووە نییە. بزوتنەوەی گۆڕان بەرگری لەم ئەزموونە دەکات کە چارەکە سەدەیەکە کۆمەڵگە توشی دارمان و لێکترازان و شکۆ شکاندن دەکات. گۆران لە پەیوەند بە ئایندەی سیاسی کوردستانەوە، لە پەیوەندی هەرێم بە بەغداوە، لە پەیوەندی بە فیدرالیزمی قەومیەوە، لەپەیوەند بە بەشداری خەڵک لەدەسەڵاتدارتییدا، لە پەیوەند بە مافە فەردی و مەدەنیەکان و یاسادا، لەپەیوەند بە ئازادییەکان و لە پەیوەند بە روانینی بۆ ژنان و مافەکانیان و لاوان و خوستەکانیان، لە پەیوەند بە رۆڵی دین و مەزهەب لەگەڵ دەسەڵات و حکومەتداریدا… هیچ جیاوازیەکی لەگەڵ پارتی و یەکێتی نییە. کەوایە بەچ پێوەریك ئەم بزوتنەوەیە دەتوانرێت چاوەروانی دۆخێکی باشتری لێبکرێت؟ وە چۆن دەتوانێت جیاوازی بنەرەتی لەگەڵ پارتی و یەکێتی نیشان بدات.
گۆران و هەر هیزێکی سیاسی بە گۆڕینی ناوی لق و ناوچەو کەت و پۆل و شانەو مەڵبەند و بە مەکۆ و باژێروان و خانەو پەیجورو ژوورو… نابێت بە هیزێکی تازە. هێزی…. تازە… و حزبی تازەو جیا لە حزبە تەقلیدیەکان بەوە دەبێت، جیاوازی لە ئاستی روانینی چینایەتی و ریشەیی و بنەرەتی خۆت لەسەر پرسە سەرەکی و بناغەیەکانی کۆمەڵگە، لە ستراتیژو ستراکتۆر لە بەرنامەی سیاسی کۆمەڵایەتی و چینایەتیدا، بخەیتە روو وە شیوازی کاری تێکۆشانیش بۆیان رۆشن و جیاواز لە حزبە تەقلیدیەکان بێت. دیارە هەر ئامانج و ستراتیژیەتیکی سیاسیی دیاریکراوش رۆڵی هەیە لەسەر چۆنیەتی خەبات و شیوازەکانی کاری رێكخراوەیی.
بزوتنەوەی گۆران، لەساڵ و نیو بۆ دووساڵی رابردوەوە رەوتی روولە لێژییە، ئەم رەوتی روولەلێژی و پاشەکشەیە ئەگەر بەشێک لە هۆکارەکانی بێ دەنگەو بێ ئەجندای و بێ پرۆژەیی فەرمی گۆران بووبێت لەسەر ئەو هەموو قەیران و پرس و کیشەو پێشهاتانەی لەم ماوەیەدا روویانداوە… لەوانە کارەساتی شەنگال و، بێ موچەیی و پشتکردنە مانگرتن و بایکۆتی مامۆستایان و کارمەندان… ئەوا بەشێکی تری پەیوەندی بە ستراتیج و ستراکتۆری خودی دروست بوونی گۆرانەوە هەیە، کە نەیتوانی و لە راستیدا هێزو حزبێکی جیاواز لە حزبە تەقلیدیەکان نەبوو. بەشیکی زۆری خەڵکی کوردستان بۆ تۆڵەکردنەوە لە ستەمی بێ کۆتایی پارتی و یەکێتی، و دزی و تاڵانی، سەرەتا لەدەوری گۆران کۆبونەوە بە مەزەندەی ئەوەی گۆران حزبێکی نوێ و نەفەسێکی نوێ و خاوەنی ستراتیژێکی جیاوازە لەگەڵ حزبەکانی تری بۆرژوازی کورد، ئەمە رۆژ بەرۆژ بە کردەوە دەدەرکەوێت، بی پایەو بێ بنەما بووە، بۆیە ئەم خەڵکە لە غیابی هێزی تری شۆرشگێردا، دەگەرێنەوە بۆ حزبەکانی پێشویان، یان بێ ئومید دەبن و لە گۆران دوور دەکەونەوە. هەڵبژاردنی رێکخەری گشتی و خانەی راپەراندن و هەر ئاڵوگۆرێکی تر لە درێژەی ئەم رەوتی پاشەکشەیەدا دەچیتە پێشەوە کە گۆران دەرگیریەتی. بۆیە هیچ لەوە چاوەروانکراو ترنییە، بەشی زۆری سەرکردایەتی کۆنی یەکێتی لە ناو گۆراندا، ببنەوە بە سەرکردەی بێ رکەبەری تر لەناو گۆران و رۆژ بەرۆژیش لە حزبی دایکیان نزیک ببنەوە، کە یەکێتییە.
گۆران چ وەکو گۆرەپانی هەڵسوران و بەرنامەو سترایجی سیاسی و چ وەکو جەماوەر… هاوبەشیەکی گەورەی لەگەڵ یەکێتی هەیە… بۆیە بەسادەیی چ وەکو حزبی باوک سالار و پیاوسالار و چ وەکو حزبی تەقلیدی رێگر لە توانایەکانی لاوان، هەنگاو دەنێ. هەڵسوراوانی ژنانی ناو گۆران ئەگەر خۆیان لە گیلی نەدەن و گەوجاندن بیرکردنەوەی دۆگمان نەکردبن، دەزانن “سەوابیتی دینی” یانی زوڵمی ریشەیی و بەفەرمی ناساندنی ئەو زوڵمە، چۆن دەتوانن لەگەڵ گۆران بمێنەوەو دڵی خۆیان بەوە خۆش بکەن گۆران رێگە بەرۆڵی ژنان دەدەت و ببنە بەشێک لە ئاژوتنی بزوتنەوەی گۆران. لاوانی هەڵسوراوی ناو گۆران ئەگەر ئەگەر پەنجەرەکان و روناکی بینینیان، کڵۆمی تاریکی نەدابێت، چۆن نازانن کە حزبی گۆران هیزێکی پشت بەستو بە شەریعەت و کۆنەپەرستیە. بۆ حزبی گۆران بەو راستیە سادە سەلماو و نوسراوانەوە، کە لە پرۆگرامی بزوتنەوەی گۆراندا هەیە، چۆن دەکرێت لاوان کە هەڵگری دنیایەک خولیاو ئاوات و خەونن، چۆن دەتوانن لەگەڵ ئەم پرۆگرام و نەهجەدا بڕۆن؟ ئەم بەرنامەو پرۆگرامەی گۆران هەیەتی، گەنج بەڕیوەی ببات یان کەسانی بەساڵاچوو، هیچ لەو راستیە ناگۆرێت، کە بزوتنەوەی گۆران هیزێکی کۆنەسەرڤاتیفی محەلییەو ناتوانێت تەجاوەزی پارتی و بەتایبەتیش یەکێتی بکات، لە زونی سەوزدا…
حزبی گۆران، و بەتایبەت سەرکردایەتیەکەی گۆرانن بە تامی یەکێتی… گۆرانن بێ ئەوەی توانای هیچ گۆرانکاریەکی بەرجەستەو ریشەییان هەبێت. وە باشیش دەزانن، دەسەڵاتی پارتی و یەکیتی، بە خەباتی مەدەنی و پەرلەمانی، بەهیچ شوێنێک ناگات. هێزی میلیشیایی تەنها بە ململانێ و جەنگی میلیشیایی و خوشخزمەتی و خۆبەستنەوە بە وڵاتە کۆنەپەرست و دیکتاتۆرەکانی ناوچەکەوە، دەتوانن لە بەرامبەر یەکتریدا رابوەستن و پارسەنگی هێزی یەکتری بگۆرن و باڵادەستی بەسەر یەکتریدا مەیسەر بکەن. خەلکیش تەنها بە شۆرش و راپەرین دەتوانن ئەو بەڵایانە لە کۆڵ خۆیان بکەنەوە.
گۆرانی دوای نەوشیراون… بەرەو یەکێتی بە تامی گۆڕان و بۆ وەرگرتنی رەنگ و خوی یەکیتی جاران مل دەنێتەوە، لە ئاستی رابەریدا توشی شەلەلی بریارو ناکۆکی ناوخۆیی دەبێت و باڵ و لاباڵ سەردەردێنن، هەروەها لەگەڵ نەوەی گەوجێندراوی ناو گۆران بەریەک دەکەون و ژنانی ئەو بزوتنەوەیەش رۆژ دوای رۆژ پێگەیان لاواز دەبێت و کەنار دەخرێن. ناسیونالیزمی کورد ناتوانێ حزبی پیاوسالارو دژە ژن نەبێت، چونکە بزوتنەوەکەی بزوتنەوەیەکی پیاوسالارو دژی ژنە، لەگەڵ دنیای شارستانی و بنەماکانیدا، نایەتەوە.
سەرەتای ئابی ٢٠١٧