کۆتایی سەردەمی زێڕینی دیموکراسی نووسینی: ئیبراهیم حسێن

کۆتایی سەردەمی زێڕینی دیموکراسی

نووسینی: ئیبراهیم حسێن

ڕوداوی هێرشی ئۆباشی ئوڵترڕاستی سەر بەتڕامپ بۆ سەرکاپیتۆل، جیهانی دیموکراسی ڕۆژئاوای، ئەوەندەی ترسەراسیمە و پەرێشان کرد. سەرانی دیموکراسی بورژوازی جیهانی، کەوتنە ناردنی پەیام بۆئەوەی هەیبەت و ئیعتبار  بۆ دیموکراسی بکڕنەوە. زانایان و پسپۆرانی باڵاتربوونی دیموکراسی بەسەر هەر جۆرە دەرک و لێکدانەوەیەکی جیاواز لە ئازادی و ماف و ئیختیاری مرۆڤ بۆ ده ست هەبوون لە چارەنوسی خۆیدا، وەک بڵێی لەپڕ بەسەرئەو چاڵەدا کەوتن کە  دیموکراسی بەسەر خەریکە تێی دەکەوێت، کەوتنە کەڵکەڵەی شوێن هەڵگرتنی ئەو دێوەزمە نامۆیەی وەک بڵێی لە کەوکەبێکی ترەوە هاتوە تا عیمارەتی دیموکراسی وێران بکات، تاسەرەنجام بۆ ئەوەی دیموکراسی لە تڕامپ و تڕامپ لە دیموکراسی بێبەری بکەن.

گەلەی نوسەران و پسپۆران دەزگای هەزار سەرەی دیکاتۆرییەتی میدیایی وسەرجەم  ئایدیۆلۆژیای فەرمی ڕۆژئاوا،  کە کاریان هەندەسەکردنی بیروباوەڕی هاوڵاتیانی جیهان و نیهادینەکردنی دیموکراسیە وەک تەنها دەریچەو ئەوپەڕی شتێک کە مرۆڤ لەئازادی و ئازادی هەڵبژاردن و بڕیاردان لە چارەنوسی خۆی و کۆمەڵگەکەیدا دەتوانێ دەست پێی ڕابگات، وەک بڵێی لە خەوێکی قوڵی کەروێشکی دابوون و بێ ئاگابوون لەوەی کە ئەو باڵەخانەیەی کە دیموکراسی بورژوایی، وەک ئەوپەڕی سنوری ئازادی و خۆشبەختی و مافی  هەڵبژاردن و بڕیاردان پێشکەشی چینی کرێکار و مرۆڤایەتی بێبەشی کردوە، خۆی دەمێکە چیتر پلەیەک نییە لە پلیکانەکانی ڕەوتی گەشە و پێشڕەوی ئابوری و کۆمەڵایەتی، فەرهەنگی و ئەخلاقی و مەعنەوی مرۆڤایەتی کرێکارو بێبەش، بەڵکو خۆی بووە بە زەلکاوێکی پاشەوپاش گەڕانەوەیەکی هەمەلایەنە لە کۆمەڵگەی مرۆڤایەتیدا و ماوەیەکە هیچ وەڵامێکی بە نیازو پێویستی مرۆڤی ئەم سەردەمە بە ئازادی و خۆشبەختی، یەک بست زیاتر لەوەی تائێستا داویەتی  پێ نییە، بەڵکو ئەم دیموکراسیە نەک هەر لەشەرق و گۆشەو کەنارە لەتاریکی بەجێهڵراوەکانی دنیا، بەڵکو لە خودی دنیای ڕۆژئاوادا، لانکەی دیکتاتۆرییەتێکی بێ ئامانی چینایەتی بۆرژوازی بووە، لانکەی لێدانی بیمە و سەندیکا و مانگرتن و هەر جیلوەیەکی ئازادیخوازی و هەر تەقەلایەکی چینی کرێکار و مرۆڤایەتی کارگەر و کۆشابووە  لانکەی پەلامار بۆسەر ژیان و گوزەرانی بەشەرییەتی کرێکار و کارگەری دنیا بووە. دیکتاتۆرییەتە خوێناویەکانی دنیا، مارکۆ و پێنۆشە و خومەینی و ئۆردوگان و سەددام پێشکەش کە مارکەی دەستسازی بورژوازی بوون لە دژی چینی کرێکار وکۆمۆنیزم و هەوڵو تەقەلای مرۆڤایەتی بۆدەستڕاگەیشتن بە ئازادی و خۆشبەختی، بەڵکو ئەم دیموکراسیە لە لانکەی خۆیدا، لانکەی پێگرتنی بۆشیزم و و تاچەریزم بووە، لانکەی پێگرتنی تڕامپیزم و ئەو ڕەوتانە بووە کە هەمان ئەو بەهاو ئەرزش و پێوەرە مەدەنیانەی کە بەزۆر و لە دەرەوەی پڕۆسەی دیموکراتیک سەپێنراوە تا ئەوپەڕی خۆی پەلامارداوە. جەنگ و کوشتاری بێ وێنە، داغانکردنی کۆمەڵگەکانی ڕۆژهەڵات بەسەر مرۆڤایەتیدا، کە وتیان بۆ ئەوەیە جیهانی ڕۆژهەڵات بکەن بە هاوشێوەی ڕۆژئاوا و چاویان بەسەر بەرەکەتی دیموکراسیدا بکرێتەوە و بەربەستەکانی سەرڕێی ناردنی دیموکراسی لابەرن و ئیتر سەردەمی دیموکراسی  دەست پێ بکەن، سەرمایە لە قەیدوبەندی زۆرەکی و دەست و پێگیرەکانی ڕزگاری بێت و ئیتر دەستی بە نیعمەتی هێزی کاری هەرزانی چینی کرێکارێکی ملیاردی ڕابگا لەو ڕۆژهەڵاتەی کە سەرمایە و بۆرژوازی جگە لە سەرکوت و ئیختیناقی بێ ئەوپەر، جگە لە هەژاری و دواکەوتویی فەرهەنگی و بێمافی سیاسی و مەدەنی و جگە لە دیکتاتۆرییەت لە دوای دیکتاتۆرییەت، شتێکی تری پێ نەبەخشیون، ئێستا دەتوانرێ ئەوە لە ئاسۆدا بەدی بکرێ کە ئەگەری ئەوەی ڕۆژئاوا بگۆڕن بە هاوشێوەی ڕۆژهەڵات بەدی دەکرێ، ئەوەی کە واشنتۆن و لەندەن  وەک ئەنقەرە و تارانیان لێ بێت لە ئاسۆ بەدی دەکرێ، ئەگەر و بە فەڕزی ئەوەی ئەم دەورەیەش هیچ جوڵانەوەیەکی ئاڤانتگارد و پێشڕەوی سوسیالیستی کرێکاریی نەبینین کە ئەم بژاردەیە و ئەگەری دەستپێکردنی بەبەرییەتێکی بێ پەردەتری کاپیتالیستی نامومکین بکاو خۆشبینی بە  ئاڵۆگۆڕی سۆسیالیستی و بنەڕەتی لەهەر ڕاددەیەکدا بگێڕێتەوە بۆ سەنتەری خەباتی ئازادیخوازانەی چینی کرێکار و  مرۆڤایەتی بێبەش. بێگومان مرۆڤایەتی لەبەرامبەر ئەو ئەگەرانە بەرگری لەخۆی دەکا، بەڵام بەبێ گەڕانەوەیەکی سوشیالیستی و کۆمۆنیستی ڕادیکاڵ و ئەوپەڕخواز و توندڕەوی کرێکاریی، بەرگریی و بەرەنگاریی مرۆڤایەتی دەکەوێتە داوی هەڵبژاردن لە نێوان ئەو بژاردانەی کە جیهانی بۆرژوازی و جوڵانەوە بۆرژواییەکان دەیخەنە بەردەست.

بەو پێیە بە پێچەوانەی تێگەیشتن و ئیمەیجێک کە دنیای بورژوازی دەیەوێ لەو ڕوداوانەی بدا، ئەوەی کە مەسەلەیە خودی دیموکراسی بۆرژاییە و پەرلەمانتاریزمە وەک ئایدیاڵترین شێوەی دیکتاتۆرییەتی چینایەتی بۆرژوازی لە سەرزەمینێک کە دەسەڵاتی سەرمایە لە کامڵترین شێوەکانی خۆیدا ڕسکاوە و لە تەواوی مێژووی خۆیدا لایەکی سەرەکی جەنگ و دەعوا و دوژمنایەتی چینایەتی بووە لەسەر ئازادی و خۆشبەختی لە بەرامبەر کەمپی کۆمۆنیزم و چینی کرێکار و مرۆڤایەتی. ئیتر ئەم ئایدیاڵترین شێوەی دیکتاتۆرییەتی بۆرژوازی، بە کۆتایی ڕێگاکانی خۆی گەیشتوە، چیتر نەک هەرناتوانێ چواچێوەیەک بێ بۆ هیچ پێشڕەویەکی سیاسی و مەعنەوی و ئەخلاقی، بەڵکو ئیتر دواکەتویی، داماوی فەرهەنگی و کەفتەکاری ئەخلاقی و مەعنەوی، بەپێویست سیما هەرەدیارەکانی دیموکراسی بورژوازیە وەک تەنیا چرایەک کە قەرارە کۆیلایەتی کاری بەکرێ بڕازێنێتەوە. جیهانێک کە قەراربوو بە شکست پێدانی کۆمۆنیزم و سۆسیالیزمی بۆرژوایی، بۆ تاهەتایە قەباڵەی کۆیلایەتی و بەندایەتی بۆ سەرمایە، بەبەشەرییەتی کرێکار وکۆشا مۆر بکات، ڕاستەوخۆتر لە هەمیشە دەکەوێتە بەرامبەر خواست و نیازی قوڵ و دەستبەجێی مرۆڤ، بە ئازادی و ژیانی ئازاد وخۆشبەخت، ڕاستەوخۆتر لە هەمیشە کەوتۆتە بەرامبەر پێویستی مرۆڤ بەتێپەڕاندنی بەربەرییەتی ئەمڕۆ، نیازێک کەجگە لە کۆمۆنیزم  وەڵامێکی تری، پەیدا نەکردوە،

23.1.2021

 بەشی یەکەم