کۆنگرەو یەکێتی بۆ یەکتری گرفتن!
کۆنگرەو یەکێتی بۆ یەکتری گرفتن!
عەبدوڵا مەحمود
جارێکی تر پرسی بەستنی کۆنگرەی یەکێتی گەرم بۆتەوە، هەرکام لە باڵ و لاباڵەکان، خەریکی ئامادەسازین بۆ کۆنگرە، ئامادەسازییەک کە هەرکام لەو باڵ و لا باڵانە دەیکەن لەچوارچێوەی تەماحی دەستبەسەرداگرتنی یەکێتیەوەیە، نەک ڕزگارکردنی یەکێتی و دۆزینەوەی دەریچەیەک بۆ تیماری دەردە بێ کۆتاو درێژخانەکانی یەکێتی. هەموو چاودێریکی سیاسی و دونیابینیەکی ڕۆشن و هوشیارانە ئەو راستیە دەخوێنێتەوە، کە یەکێتی نیشتیمانی کوردستان رەوتێکی خێرای داڕمان دەپێوێت. یەکێتی لە ئاستی هەرێمدا، رۆڵی هیندە لاواز بووە کە نەیارەکانی لە شوێن پێگەی سەرەکی یەکێتیدا خەریکن ئەسپی خۆیان تاو دەدەن و بڕیاری بەسەردا دەسەپێنن، ڕیگری لە پرۆژەو نەخشەکانی دەکەن، لەوەش زیاتر یەکێتی بەهۆی جەستەی دابڕ دابڕ و زامداری سیاسی و روئیای سیاسیەوە توانای بەرپەرچدانەوەی لەدەستدا نەماوە. هیچ لەوە رۆشنتر نییە کەیەکێتی لەسەر ئاستی هەرێمدا، بێکاریگەر، بێ پرۆژە، خاڵی لە سیاسەتی دیاریکراوە بۆ سەدان پرسی سیاسی گرنگ و چارەنووساز لە هەرێمدا. یەکێتی لە ئێستادا بۆتە راوچیەکی برینداری ناو ڕوداوەکان، بۆتە یاریچیەکی پێکراو کە لەدواوە خەریکی تۆڵەو پاشقول گرتنە، هەناسەسوار و ماندووە. رووداوە سیاسیەکان، چۆنیان بووێت یەکیتی دەئاژۆن و بەو ئاراستەیەدا پەلکیشی دەکەن، کە رەوتی دارمان و لاوازبوونی زۆرتر دەکەن. یەکێتی لەسەر ئاستی زۆنی سەوزیش، لەگەڵ ئەوەدا داهات و چەک و تا ڕادەیەک پشتیوانی ناوچەیی لەدەستدا ماوە، بەڵام بێ رکەبەر نییە، پرۆژەو نەخشەو سیاسەتەکانی بێ گرفت ناچن بەڕێوە. بەواتایەکی تر بەو هۆیەوە لە ئاستی هەرێمدا لاوازو بێ کاریگەر بووە، لە زۆنی خۆیشیدا کاریگەری لاواز بووە. باڵ و لاباڵەکانی یەکیتی لە خودی یەکیتی وەکو گشتیک، هێزدار تر و خاوەن بڕیار ترن. واتە یەکیتی ئێستا بۆتە نێچیر بۆ باڵ و لاباڵ و کتلە ناوخۆییەکانی. دیارە یەکێتی لەئاستی رێکخراوەیی و دەرونی خۆیدا، لە جەنگێکی نەبڕاوەدایە. جەنگێک بۆ بەدەستهێنانی میراتگری جێگای تاڵەبانی. لەکاتێکدا هەمووان دەزانن هیچ تایبەتمەندیەکی تاڵەبانیان نییەو ناتوانن ببنە تاڵەبانی. تاڵەبانی چ وەکو کاراکتەرێکی سیاسی ناسراو ناوچەیی و چ کاریگەر لەسەر بریارەکانی ناوخۆی یەکێتی… لەوەش واوتر وەکو چەسپی ناوخۆیی و هونەری ئیدارەدانی باڵ و لقە ناکۆک بەیەکەکانی ناو یەکێتی.
بەو پێیە کە یەکێتی هەم لەسەر ئاستی… ناوچەکەو عیراق، هەم لەسەر ئاستی کوردستان و زۆنی سەوزدا، بەرەو لاوازی دەڕوات و بەهەموو پێوانە و محەکێک بەرەوە دارمانی زیاتر مل دەنێت. کۆنگرە ناتوانێت کارێک بکات و رۆڵێک بگێرێت. هیچ حزبێکی سیاسی لە دڵی داڕمان و لێکترازانی بەردەوامدا نەیتوانیوە کۆنگرەو و بڕیارە ناوخۆییەکانی ببنە فریاد رەسی. هیچ رێکخراوەیەکی سیاسی نەیتوانیوە تەلاری رێکخراوەیی نۆژەن بکاتەوە کاتێک درزو قڵشتەکانی هێندە فراوان بوون کە لکاندنەوەیان بەیەکەوە ئەستەم بووە. هێزو حزبی سیاسی لە هەلومەرجی پێشرەویدا، لە کاتی بەدەستەوە بوونی چەندین کارتی سیاسی کاریگەردا، لە ژێر سێبەری دۆخێ ئارامی ناوخۆیی و متمانە بەیەک بووندا، لە حاڵەتی خۆشبینی ریزەکانیدا، لەدڵی ئومیدەواری بەئایندەدا، کۆنگرە دەتوانێ رۆڵێک بگێرێت. یەکێتی ئەمانەی هیچ نەماوە، بۆیە کۆنگرە بۆ یەکێتی هێندەی مەترسییە، نیو ئەوەندە جێگای رەواندنەوەی تاکە ترسێکیش نییە لەسەر ئایندەی داڕوخاوی یەکێتی.
لە دۆخ ئێستای یەکێتیدا” ئەگەر زۆر بڵێیی هەندێک کادر وبەرپرسی موچەخۆر” لەبەرچاو نەگرین… یەکێتی و کۆنگرە بۆ یەکتری بوونەتە گرفت، نەک لازم و مەلزومی یەکتری. لەلایەکەوە یەکیتی وەکو گشتیک، جگە لەناوەکەی نەماوە و لە جێگایدا چەند ناوەندی بڕیار، چەند باڵ و تەنانەت ڕێکخستنی جیاواز، کتلەی رابەری سیاسی جیاواز بە پشتیوانی جیاوازەوە، جێگای یەکێتیان گرتۆتەوە. ئەمە هێندەی کۆنفرانس و کۆنگرەی بۆ باڵ و لاباڵەکان بەجیاو لەدەرەوەی یەکێتی کردۆتە پێویست هێندەش بەستنی کۆنگرەیەکی سەرکەوتووی لە یەکێتی سەندۆتەوە. بۆیە یەکێتی بۆ کۆنگرەیەکی سالم بۆتە گرفت.
بەپێچەوانەشەوە کۆنگرەش بۆ یەکێتی هەر گرفتە… ئاخر بریارە کۆنگرە بەجیا لەلایەنە حقوقی و پەیرەوی سیاسی و ناوخۆیەکەی شوێنێک بێت بۆ داڕشتنەوەی سیاسەت، بیانکردنەوە حزب و تۆکمەکردنەوەی، پرکردنەوەی خەرەندە ناوخۆیەکانی، وەڵامدانەوە بە گرفتەکانی، لەپیش هەمووشیانەوە گرفتە سیاسی و ناوخۆیی و ریكخراوەیەکانی، لەگەڵ فەراهەم کردنەوەی رابەری.
بەڵام دوو سێ باڵ و لاباڵی تەواو جیاواز لەیەکتری، بە پشتیوانی هێز و داهات و کۆمپانیاکان و باندی چەکدار و خۆبەستنەوە بە هێزە ناوچەییەکانەوە، چۆن دەشێت لە کۆنگرەیەکدا و لەژێر چەترێکدا باسی بیناکردنەوەی ئەو تەلارە بکەن، کە بەکردەوە باڵ و لاباڵەکان لە داڕماندیدا رۆڵیان هەیەو بەردەوامە. چۆن دەشێت چاوەڕوانی لەو هێڵ و خەتە جیاوازنە بکرێت، کە هیچکامیان نەک پرۆژەیەکی سیاسی و ریکخراوەیی بەدەستەوەیە بۆ ئایندە، بەڵکە بە پرۆژە و نەخشەو پیلانی وەدەرنان و دەست بەسەراگرتنەوە خۆیان تەیار دەکەن. لەدۆخی ئاوادا کۆنگرە دەبێتە گرفت نەک دەریچەیەک بۆ دەرچوون لە بن بەستێکی هەمەلایەنەو قوڵ.
تا ئەو کاتەش کە یەکێتی بۆ کۆنگرە گرفت بێت و کۆنگرەش بۆ یەکێتی گرفت بێت… کۆنگرە لەباشترین حاڵەتی خۆیدا دەبێتە شوێنێک بۆ سازان و دابەشکاری لەهەرەمی سەرەوەی باڵ و لاباڵەکان، بە شیوەی سوڵحی عەشایەری، بێ ئەوەی هیچ کام لە زامە سەرەکییەکانی یەکیتی، هەتوانێکی پێبگات.
کۆتایی ئابی ٢٠١٩