کورتەیەک سەبارەت بە مارکسیزم و دیموکراسی… نووسینی: میرۆ عەبدولکەریم

مارکسیزم و دیموکراسی ئەو دیموکراتیەی کە پارتەکانی نەزمی سەرمایەداری باسی دەکەن دیموکراتیە لە فۆرمی سیاسەتدا نەک ناوەڕۆکی. پارتە لیبرال-کۆنزەرڤاتیڤەکان هەرچەند لە بنەڕەتدا باوەڕیان بە دەستەبژێرگەرایی هەیە، بەڵام گەر لە ڕواڵەتیشدا باوەڕیان بە دیموکراسی هەبێت، ئەوا تەنها وەک شێوازی حوکمڕانی باوەڕیان پێیەتی، نەک وەک شێوازی خۆبەڕێوەبەریی خەڵک لە بواری ئابوری و کۆمەڵگە. دیموکراتی، لای نەزمخوازان، دەبێت تەنها لە بازنەی سیاسەتدا قەتیس بێت و درێژنەبێتەوە بۆ کۆمەڵگە و بواری ئابوری، بە زمانێکی تر دەبێت پرۆسەی بەرهەمهێنان و بەرهەمهێنانەوە (ئابوری و کۆمەڵگە) لە ژێر ڕکێفی دەسەڵاتی خەڵک (دیموکراتی) دەربهێنرێت و بە “شارەزایان” و “پسپۆڕان” یان بە نەریت و ئاین بسپێردرێت. دیموکراسی لە کۆمەڵگە و ئابوریدا لای پارێزەرانی نەزمی سەرمایە واتە کۆمۆنیزم و پاشا گەردانی. لە دیموکراسیی لیبراڵیدا زۆربەی خەڵک گا بە زۆرە ملێ و گا بە قەناعەتپێکردن (هەژمونی ئایدۆلۆژی) ناچاردەکرێن کار بکەن و زەحمەت بکێشن و لە دەمی خۆیان و ماڵ و مناڵیان بگرنەوە بۆ کەڵەکەی زیاتری سەرمایە، بۆ هەژاربون و گەمژەبونی زیاتری خۆیان و دەوڵەمەندبون و عەیش و نۆشی مادی و کلتوری کەمینەیەک، کاتێکیش دەیانەوێت دۆخی خۆیان بگۆڕن ناچارن لە کەشێکی دیموکراتیانەدا، کۆمەڵێک سیاسی هەڵبژێرن، کە هەمان زوڕنای دۆڕاوەکانی هەڵبژاردن بژەنێت و پێیان بڵێت نەزمی ئابوری و پێکهاتەی کۆمەڵگە یان سروشتی و بێ عەیبە (عەیب لە چاوی ڕەخنەگردایە) یان ناچاری و پێویستە (“زانستی پیرۆزی ئابوری” وا دەڵێت) و گۆڕینی لە بازنەی دەسەڵاتی مرۆڤدا نییە. مارکسیزم دژایەتی دیموکراسی نییە، بەڵکو ڕادیکاڵکردنی دیموکراسیە، خەباتکردنە بۆ فراوانکردنی بازنەی دیموکراسی، تاوەکو مرۆڤی واقیعی و دەرگیری ژیانی ڕۆژانە خۆیان بڕیار لەسەر ژیان و بەرهەمهێنان و بەرهەمهێنانەوەی ژیانیان و پەیوەندیان لەگەڵ ژینگەی دوروبەریان بدەن. کۆنزەرڤاتیڤەکان لە زۆرێک لە مارکسی و سۆسیالیستەکان باشتر لە مارکسیزم تێگەشتوون کاتێک دەڵێن: بە دیموکراسیکردنی ئابوری واتە کۆمۆنیزم.