لە گۆشەیەکی ترەوە… پرس و ڕای هەفتانە موزەفەرعەبدوڵا
لە گۆشەیەکی ترەوە…
پرس و ڕای هەفتانە
موزەفەرعەبدوڵا
بۆچی ئیسلامییەکان و مەلاکانیان پاڵپشتی شەرەکەی ئۆردۆغان دەکەن بۆ سەر خەڵکی عەفرین؟!
لەگەڵ دەسپێکردنی هێرشی سەربازی هەمەلایەنەی سوپای رژیمە فاشییەکەی تورکیا، و هاوکارە داعشیەکانی بەناو ئوپوزیسیونی سوریا بۆسەر عەفرین و کۆتاییهینان بە دەسەڵاتە خۆبەرێوەبەرەکانیان، لە ئاستی سیاسی و کۆمەڵایەتی لەسەراسەری دونیا، لەوانە هەریمی کوردستانیش، ریزبەندی گەورەو بەرچاو هاتەدی. ئەمەش بۆتە روداوێکی گەورەو جێگای پرس و رای گشتی، بەڵام لەم نیوەدا راو هەڵویستی کۆنەپەرستانە و دژی ئینسانی بەشی زۆری مەلاکانی کوردستانە، بەتایبەتی ئەوانەی کە لەریزەکانی ئیسلامییەکانن، کەوتنە پشتیوانی سیاسەتی شەرخوازانەی ئوردوگان و شەری سەر خەڵکی بیتاوانی عەفرینیان بە جیهادی ئیسلامی دانا. لەریگای مزگەوتەکان و دەزگا راگەیاندنەکان و دەیان مەلای بەڵاشخۆریانەوە، کەوتنە پشتیوانی لە هیرش بۆسەر عەفرین و رایانگەیاند کە ئوردوگان و دەوڵەت و سوپاکەی مافی خۆیانە هێرش بەرن و کۆتایی بە دەسەڵاتی کانتونەکان بینن. چونکە ئەمانە پەکەکەن و مەترسین بۆسەر دەوڵەت و کۆمەڵگەی تورکیاو ناوچەکە. بە تایبەتی لە بانگەشەکانیان ئاماژەیان بە دەستورو یاساو بریارەکانی کانتونەکاندا لەمەر مافی یەکسانی ژنان و پیاوان کە ئەمانە دژی دەستورو شەریعەتی ئیسلامن.
ئەم مەلاو ئیسلامیانە چاویان هەڵنایە بەم چەند دەسکەوتە ئازادیخوازی ویەکسانیخوازیەی کانتونەکان، بە تایبەتی هاتنەمەیدانی ژنانی یەکسانیخواز لەهەموو بوارەکاندا، تا دەگاتە شەری ژنان لەدژی داعشی هاوبیرو هاوکەلتوریان و، تیکشکان و کۆتاییهاتنی خەلافەتە ئیسلامییەکەیان. هەمو ئەمانە واداری کردون کە بەهەموو شێوازێک پشتیوانی خۆیان بۆ شەرەکەی ئوردوگان راگەیەنن کە یەکیک لە گەورەترین هاوکارەکانی داعش بووە، بەڵام ئەوەی جێگای خۆشحاڵی ئێمەو ئازادیخوازانە، وە جێگای کوێرایی داهاتنی مەلاو ئیسلامییەکانە، دەنگهەڵبرینی بەرەی ئازادیخواز و یەکسانیخواز و ئینساندۆستی کوردستان و ناوچەکەو جیهانە، بۆ پاڵپشتی خەڵکی عەفرینی خۆراگرو بەرگریکار لە ماف و ژیانی خۆیان. هەڵبەت ئەمەش بەلەبەرچاوگرتنی ئەوەی کوردستانی سوریا لە بۆتەی ئەم قەیران و کێشەو ململانی سیاسی و سەربازییەی زلهیزەکانی جیهان و هاوپەیمانییە ناوچەیییەکانیان، بە تایبەتی کەچەند ساڵیکە سوریا بۆتە مەیدانی جەنگییان، لەسەر دابەشکردنەوەی سەرلەنویی جیهان، هەرچۆنیک بێ خەڵکەکەی بەتەواوی نەبونە قوربانی وەک شوینەکانی تری سوریاو تەنانەت زۆر وڵاتی تری وەک لیبیاو یەمەن و عێراق و تەنانەت کوردستانی عیراقیش. نەک هەر ئەمن و ئاسایشی خۆیان پاراستوە بەڵکو توانیان بە نیوە ناچڵی و ئاسۆیەکی نارۆشنیش بێ خۆیان بەرێوەببەن و کۆمەڵێ دەسکەوتی ئینسانیش بەدی بینن لەوانە یاسای یەکسانی ژن و پیاو.
بۆیە پێویستە لەسەر بەرەی ئازادیخوازی، بە تایبەتی لەناو کۆمەڵگەی کوردستان، دەنگی زیاتری نارەزایەتی بەکردەوە هەڵبردن، دژی ئەم مەلاو ئیسلامیانە کە هەمیشە لەگەڵ جینوسایدی خەڵکی ئازادیخوازی کوردستان بوونە، وەک لە شەنگاڵدا بینیمان کە لیک بە لاشەویلگیان دەهاتە خوارەوە بۆ بە کەنیزەکردنی ژنانو مناڵانیان.
پێویستە بەرەی ئازادیخوازی نەک هەر بە قسەو وەڵامدانەوەی سیاسی، بەڵکو بە کردەوەش بچنە بەردەم هەر مزگەوت و مۆڵگەیەکی ئیسلامییە تیرۆریستەکان، و یەخەیان بگرن. وە تەنانەت وەدەریان نین لە مزگەوت و مۆڵگەکانیان پێ داخەن، کە بانگەشەو لایەنگری بۆ شەری پر لە تاوانی ئوردوگان بکەن.
بۆچی ئەنجومەنی ئاساییش لەگەڵ تیکدانی ئاساییشی خەڵکی عەفریندایە…!؟
دوای هێرشی هەمەلایەنەی سوپای فاشیستی تورکیا بۆسەر کانتونی عەفرین، لەسەر داوای نوێنەری دەوڵەتی فەرەنسا، ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیەکگرتوەکان، رۆژی دووشەممەی رابردوو کۆبۆوە بۆ قسەباس و هەڵویستگرتن لەبارەی شەڕەکەوە. بیگومان ئەمەش بەبێ ئامادەبونی نوێنەرانی دەوڵەتە زلهێزە ئیمپریالیستیەکان، بە تایبەتی ئەمریکاو روسیا. ئەم روداوەش بۆتە هەواڵ و جێگای پرس و رای گشتی وەک هەموومان لە دەزگاکانی راگەیاندەوە بینەرو بیسەری بوین..
بە پێی سەرچاوەکانی هەواڵ، پاش چەند سەعات قسەوباس و ڕاگورینەوە لەسەر ئەم شەرو هێرشە سەربازییە هەمەلایەنەیەی تورکیا بۆسەر خەڵکی بێتاوانی کانتونی عەفرین، کەچی بە هیچ بریارو بەیانیک نەگەییشتوون کە کەمترین ئیدانەی ئەو شەرو هێرشانە بکات، یاخود داوای راوەستانی بکات. تەنها داوایان لە تورکیا ئەوەبووە کە دان بەخویدا بگرێت. بەراستی ئەمە ئیتر جگە لە پەیامێک بۆ پاڵپشتی شەرەکە زیاتر هیچی تر نییە. ئەمە لە کاتیکدایە کە هەرچونێک بێت دوای نزک بە ٧ ساڵ لە شەرو کوشتارو ماڵویرانی و ئاوارەیی، کە سەراپای سوریای گرتبۆوە، ئەم خەڵکە توانیان ژیان و گیان و ئاسایشی خۆیان و سەدان هەزار ئاوارەی تر لە دانیشتوانی شارەکانی تری سوریا بپارێزن. ئێستا دوای چەند ساڵ لەهەرەشەو گورەشەو پلانگیری و ئاژاوەگیرانەی دەسەڵاتە شەرانگیزیەکەی ئورگان، بۆ تیکدانی ژیان وئاساییشی ئەو خەڵکە، کە سەری نەگرت، دەستی داوەتە هێرشی سەربازی بە هاوکاری پاشماوەکانی چەتەکانی داعش و هاوشێوەی ئیسلامییەکانی تری وەک بەرەی شام و…هتد.
لە راستیدا ڕای گشتی دونیا کەم تازۆریک چاوەڕوانییەکی رەنگە هەبووبێ لەوەی ئەم کۆبۆنەوەیە ئەگەر نەشتوانی پشتیوانی لە خەڵکی عەفرین بکاو شەری پرلەتاوانی دەوڵەتی تورکیا رابگری، بەڵام لانی کەم دەبێ ئیدانەی ئەو شەرە بکاو هەنگاوێکی بەکردەوە بۆ هاوپشتی وهاوکاری خەڵک دەربرێت، بەڵام بە پێچەوانەوە تەنها قسەیان وەک وتمان ئەوەبو تورکیا دان بەخۆیا بگرێت. ئەمە ئیتر ئاخۆ پەیامیک نییە بۆ لایەنگری لە شەرەکە. لەم روانگەیەشەوە هەموو بەرەی ئازادیخوازی و ئاشتیخوازی دونیا هەقیان نییە پرسیار بکەن و بڵیین بۆچی ئەم ئەنجومەنی بەناو ئاساییشە لەگەڵ تیکدانی ئاسایشی خەڵکی عەفریندایە!؟
بیگومان بە دڵنیایییەوە وەڵامەکە ئەوەیە کە لەگەڵ تێکدانی ژیان و گیان و ئاساییشی ئەو خەڵکدایە، چونکە ئەگەر لەگەڵی نییە بۆ دەبێت بەرامبەر ئەم شەرە هیچ هەڵویستێکی ئاشتیخوازانە دەرنەبرێ کە باش دەزانن ئەم شەرە دەبێتە هۆی کوشت و کوشتارو برینداربوون و ئاوارەیی و هەژاری و برسێتی ئەو خەڵکە. تەنانەت زیاتر ئاژاوەو ئاڵۆزبوونی، نەک هەر ئەو کانتونانە، بەڵکو هەموو سوریاو ناوچەکە کە خۆی لە خۆیاندا ناجێگرو ئاڵۆزو پرکێشەو شەرە.
دیارە ئەوە رۆشنە کە ئەم ئەنجومەنە کە وەک دڵی ریکخراوی نەتەوە یەکگرتوەکان وایەو لەدەستی چەند دەوڵەتێکی زلهیزی سەرمایەداری ئیمپریالسیتی دایە، لەسەرویانەوە ئەمریکاو روسیا، ئەم چەند دەوڵەتە کە مافی ڤیتۆیان هەیە دەتوانن دژی هەر بریاریک بن کەلەبەرژوەندییان نەبێت. جێگای سەرسورمانی زیاتریش ئەوەیە کە لەو ئەندامانەی مافی ڤیتۆیان هەیە جگە لەنوینەری فەرەنسا نوینەری هیچیان ئامادەی کۆبۆنەوەکە نەبوونە. ئەمەش یانی ئەم زلهیزانە لەگەڵ ئەم شەرەدان و چرای سەوزیان هەڵکردوە بۆ ئوردوگانی فاشی تا هیرش بکاتە سەر عەفرین…
ئەگەر چاوێک بخشێنین بە میژووی زیاتر لە نیو سەدەی ئەم ئەنجومەنەو سەرجەم نەتەوەیەکگرتوەکان، کە لەدوای جەنگی جیهانی دووەمەوە پیکهاتوە، ئەوە دەبینین کە لایەنگریان بۆ شەرو تێکدانی ژیان و گیان و ئەمن و ئاسایشی خەڵکی جیهان، زۆر زیاتر بووە، وەک لە لایەنگری بۆ پاراستنی ئاسایشی خەڵکی وسەقامگیربوونی فەزای ئاشتی.
بۆیە هەر کەسێک لەم گۆشە نیگایەوە سەرنج بدات ئەم بێ هەڵویستییەی ئەنجومەنی بەناو ئاساییش ببینێ، بەو ئاکامە دەگات کە ئەنجومەنی بەناو ئاسایش زیاتر لەگەڵ تێکدانی ئاساییشی خەڵکی عەفریندایە.
لە داڤوس چی روویدا…!؟
ناوچەی گەشتیاری داڤوسی سویسرا لە ٢٣-٢٦ /١ی هەفتەی رابردوو روداوێکی گەورەی جیهانی بەخویەوە بینی، کە ئەویش کۆبۆنەوەو دیداری کۆڕبەندی ئابوری جیهانی بوو. ئەم کۆڕبەندییە هەموو ساڵێک لەم کاتەدا نزیک بە دوو هەزارو پینجسەد کەس، لە سەرۆک و وەزیرو، سەرمایەدارە گەورەکانی خاوەن کۆمپانیاکان، ئابوری ناس، سیاسەتمەداران، ئەکادیمیستە ناودارەکانی بوارە جۆراوجۆرەکان، تا دەگاتە نوێنەری رێکخراوەو یەکێتییە پیشەیی و ناحکومەیەکانی، و بەرپرسانی نەتەوە یەکگرتوەکانیش، تیایدا بەشداری دەکەن. وە قسەوباس و گفتوگو و پرۆژەو پیشنیار دەکەن لەبارەی دۆخی ئابوری جیهانی و هەوڵدان بۆ گەشەکردنی ئابوری سەرمایەداری لەرێگای لابردنی هەم و کۆسپ و تەگەرەیەکی سیاسی و کومەڵایەتی. هەروەها بۆ زاڵبوون بەسەر قەیرانەکان، تا دەگاتە دەرفەت رەخساندن بۆ بەگەرخستنی سەرمایە لەهەموو کونج و کەلەبەرێکی ئەم دونیایە، کە سیستەمی سەرمایەداری بەسەریان فەرمانرەوایە.
بە کورتی وەک لە دروشمە جیگرەکەی ئەم ریکخراوەیەدا، کە لە ساڵی ١٩٧٢ وە لەلایەن گەورە سەرمایەداری سویسری کلاوس شواب پێکهاتوەو رایگەیاندوە، ئەویش قەبوڵکردنی زیاتری بە جیهانیکردنی ئابوری سەرمایەیە.
ئەوەش بڵیین کە دیداری ئەمساڵ ٤٨ مین دیدار بوو، کە بە قسەی سەرۆک شواب بارودۆخی سیاسی ئەم ساڵانەی جیهان بەهۆی سەرهەڵدانی چەند جەمسەری ترەوە مایەی خوشحاڵی و رەزامەندی نییە بۆی.
بیگومان ئەم کۆبونەوەو دیدارەش بەم ئامانج و شێوازەی، کە هەمووی لە خزمەت گەشەکردنی سەرمایەو سیستەمی سەرمایەداریە، بووە ڕوداو و هەواڵی گەرمی زۆربەی دەزگا گەورە میدیا دەوڵەتی و نادەوڵەتییەکان و، هاوکات جێگای پرس و ڕاگورینەوەی سیاسەتمەداران و چاودێرانی سیاسی لەوانە: دەزگای میدیایی روداوی نەوتاوی کوردستان کە زۆربەی کاتەکانی رۆژ راستەوخۆ هەواڵەکانی بڵاو دەکردەوە. بە تایبەتیش هەواڵی دیدارو گفتوگوکانی سەرۆکی حکومەت کە خاوەنی کۆمپانیای راگەیاندنی روداوە. وە بەردەوام لە ستایشکردنی ئەودابوون.
بۆیە لێرەدا وا پێوست دەکات ئێمەش رایەکی کورت لە گۆشە نیگای خۆمانەوە لەسەر ئەم روداو و پرسە بدەین.
بەر لە رونکردنەوەی رایەکەمان لەسەر خودی روداوی کۆرەکەو، هەروەها بەشداری نوێنەرانی سەرانی دەسەڵات لە هەولێر و بەغدا، پێویستە ئاماژە بە نارەزایەتی هەزاران کەس بدەین لەبەرەی چەپ و ئازادیخوازی کە لەپەراویزی ئەم کۆڕە ساڵانەیە ڕێکدەخرێت کە ئەویش روداوێکی گەورەیە لە دژی سەرجەم بەرنامەو پلانە رەشەکانی ئەم کۆربەندییە سەرمایەدارییە، بەڵام دەزگا زەبەلاحەکانی سەرمایەداران و دەوڵەتەکانیان بە دەگمەن ئاماژە بەم نارەزایەتییانە دەدەن. وە ئەگەر ئاماژەیەک بەو نارەزایەتیەش بدەن، ئەوە وەک خەڵکانی ئاژاوەگیر و تێکدەرو دەرچوو لە یاسا لە قەڵەمیان دەدەن. ئەمە جگە لەوەی هەزاران پولیس و گاردی تایبەتی بە پیشکەوتوترین چەکو تەقەمەنی مەترسیدار بۆ پاریزگاری لەم کۆرە لە وڵاتانی تری ئەروپاوە دەهێنن. هەموو ساڵیکیش نارەزایەتییەکە دەگاتە ڕادەی پەلاماردانی خۆپیشاندەران و ئازارو ئەشکەنجە و دەستگیر و زیندانیکردنیان لەلایەن پۆلیس و گاردەکانەوە.
بەهەرحاڵ تا ئەو جیگایەش بە روداوەکان دەگەڕێتەوە بە لایەنی بەشداری سەرانی دەسەڵاتدارانی هەولێرو بەغداوە، ئەوەی کە مایەی گاڵتەجاری وریسوایی بوون لە روانگەی زۆر چاودێرو کەسانی ترەوە، کە زیاتر لە میدیا کۆمەڵایەتییەکانەوە توانجیان لێدەدان، ئەویش شێوازی بەشداری ئەمانەو چاوەرێکردنێکی بێهودانەیان بوو بەدیار گەورە سەرمایەدارو سیاسەتمەدارو سەرۆکی وڵاتانی ترەوە. گاڵتەجارییەکە لەوەدایە کە ئەمانە بە حوکمی پێگەی ئابوری و سیاسییان کە بەشدار دەبن، بەڵام لەویدا وەک دەڵاڵ و سوڵکەر دێنە بەرچاو، بەناو و لەسەر حیسابی ژیان و کەرامەتی ئینسانی خەڵکی عیراق وکوردستان.
لەم بارەیەوە هەر کەسێک سەرنجی ئەو وێنەو دیمەنانە بدا دەبێتە مایەی گاڵتەجاری و پیكەنین کە عەبادی و نیچیرو ئەندامانی شاندەکانیان تیایدا دەردەکەون. لەویدا بە ئاشکرا ئەوە دیارە کە چۆن لە پشت سەرۆکی وڵاتان وکۆمپانیاکانیان راوەستان و دەستەپاچەو هەڵکورماون و چاوەرین تا سەرەیان دێت قسەیەک لەگەڵ نوێنەرانی وڵاتان و خاوەن کۆمپانیاکان بکەن. وە هەر بە دانپیانانی خۆشیان داوای سواڵ و خێریان لێدەکەن، بە درۆی خۆیان تا کوردستان وعیراق ئاوەدان بکەنەوە. هەر بۆ بەڵگەی ئەم قسانەمان عەبادی دەڵێت داوای سەد ملیارد دۆلارمان کۆمەك کردوە بۆ ئاوەدانکردنەوەو هاوکات گلەیی دەکات کە پێیان نەداون.
بارزانیش لەدیداریدا لەگەڵ دەسەڵاتدارانی خێڵەکی کوەیت، دەپاریتەوە و داوا دەکات لەئاوەدانکردنەوەی عیراق چاوێکیان لە کوردستانیش بێت تا کومپانیاکانی نیچێرو مام و براو ئاموزاو بنەماڵەو عەشیرەتەکەشیان لە پشکی سەرمایەگوزاری بێبەش نەکرێن.
گاڵتەجارتریش لەنێو ئەم هەموو روداوانە دانیشتن و دیدارەکانی نێوان عەبادی دزو گەندەڵ و کۆنەپەستی قەومی و تایەفییە لەگەڵ بارزانی و شاندە بنەماڵەیی و خیڵەکی یە میلیشایییەکەیان کە کزۆڵەو موئەدەبانە داوا لە عەبادی دەکەن وەک دەسەڵاتداران و نوێنەرانی خەڵکی کوردستان قەبوڵیان کەنەوە، هەروەها دەپارێنەوەو دەکروزێنەوە لە سەرانی دەوڵەتەکان تا داوا لە عەبادی بکەن پەیوەندییەکانیان، ئەگەر نەشگەرێنەوە بۆ پێش روداوی ١٦ ئوکتوبەری ساڵی رابردوو، ئەوە وەک دەسەڵاتدارانێکی بەئەدەب وەریان گرنەوە.
جا پێویستە ئەوە بڵیین کە بەراستی مایەی نەنگی و شەرمەزاری یە، ئەمانە تەنها لەم دوو دەیەیە بونەتە گەورە سەرمایەدارانی دونیاو، ریژەی سەرمایەکانیشیان لەلایەن هەر ئەو بانکانەی ئەو وڵاتەوە کە دیداری تیدا دەکەن و دەپارینەوە و ئاشکرا کراوە کە سەدان ملیار دۆلارە، کەچی ئێستا بۆ سواڵ و خێرو سەدەقە بەشداری لەم کۆرو کۆنگرانە دەکەن، ئەویش بەناوی خەڵکی ستەملیکراوی دەستی ئەمانەو، هەم سەرانی ئەم دەوڵەتە سەرمایەدارییە ئیمپریالیانەو کۆمپانیا زەبەلاحە خوێنخۆرەکانیان. کاتێک کۆمەکیشیان پێدەکەن ریژەیەکی زۆر کەمی بۆ ئاوادانکردنەوەو خزمەتگوزاری گشتی سەرف دەکری. زۆری وەک هەموو داهات و سەروەت و سامانی وڵات بە دزی و گەندەڵی دەچیتە گیرفانی ئەمانەوە.
لە کۆتاییدا ئەوە بڵێین کە مەرجی کۆتاییهینان بە هەموو ئەم رووداوە تراژیدیایانەی کە لە سایەی کۆی سیستەمی سەرمایەداری دەگوزەری، چ لەوڵاتە زلهیزەکان، چ لەم وڵاتانە، ئەوە پەرەدانە بەم نارەزایەتییانەی کە لە دەرەوەی کۆنگرەی داڤوس و خودی ئەم وڵاتانەش روودەدا تا رادەی راپەرین و شۆرش، بەڵام بە ناوەرۆک و شێوازێکی تەواو ئاسۆ و ئامانجدارانەی سۆسیالیستی لەرووی سیاسی و رێکخراوەییەوە. بە تایبەتی رێکخراوبوونی زیاتر چینی کرێکار و تویژە ستەمدیدەکان لەحزب و ریکخراوی جەماوەریدا.
تێبینی: ئەم بابەتە لە بۆپێشەوەی ژمارە ٢١ بەرواری ١/٢/٢٠١٨ دا، بڵاوبۆتەوە