مەسەلە واقیعیەکە چییە؟ لە هەڵیت و پەڵیتی فەلسەفی تا هەڵبژاردنی سیاسی و چینایەتی! نووسینی: ئیبراهیم حسێن
فاروق ڕەفیق هیجرەتی کردوە بۆ هەولێر گوایە دەیەوێ دواجار شاکارە فەلسەفیەکانی خۆی لە هەولێرەوە بخاتە بازاڕەوە. سەرتۆپی ئەم خەڵاتە فەلسەفیەی فاروق بۆ ئەو بازاڕە کاڵایەکی کۆن و ڕزیوی ناو کۆگاکانی پروپاگەندەی تەبلیغاتی دژی کۆمۆنیستی سی ئای ئەی و پنتاگۆن و سەردەمی جەنگی سارد بوو کە نە ئەوکات و نە ئێستا و نە هیچ کاتێکی تر و لە هیچ ئاستێکدا هیچ قیمەتێکی عیلمیان نەبووە. فرۆشتن و خستنەبازاڕی ئەم پڕوپاگەندانەی سی ئای ئەی و ئایدیۆلۆژیای شەڕی سارد بە فەلسەفە لە بازاڕی کوردستاندا، هەرچەندە بۆ هەر لێکۆڵەرێکی شەریف و بە ویژدان لانیکەم دەکرێ وەک خیانەت بە ویژدانی عیلمی و سوکایەتی بە شعوری موخاتیبینی بێگوناهی فاروق تەماشا بکرێ، بەڵام بۆ فارۆق مانایەکی سیاسی و واقیعیتر و ماددی تری هەیە کە بریارە نیاز و مەبەست و بەرژەوەندی واقیعی چینایەتی کەسانی لە جۆری فاروق بپێچێتە بەرگی فەلسەفە و زۆر بڵێی فەلسەفیەوە.
حکایەتی فەلسەفی و زۆر بڵێی فەلسەفی بڕیارە هەڵبژاردنێکی سیاسی و چینایەتی دیاریکراو داپۆشێ. ئەم هەڵیت و پەڵیتی فەلسەفیەوە بۆنی خوێن دێ، بۆنی زیندان و سەرکوت و ئەشکەنجە دێ، بۆنی سۆهارتۆ و پێنۆشە و مارکۆ دێ، بۆنی تاوانەکانی بەعسیەکان و مەلاکانی ئێران، بۆنی تاوانەکانی کوردایەتی و ئیسلامی سیاسی لە دژی کۆمۆنیزم و ئازادیخوازی لە دنیای ئەمڕۆی لێ دێ.
با بۆ چەند ساتێک وای دانێین فاروق فەیلەسوف نییە و ئیددیعای فەیلەسوفایەتی ناکا، بەڵکو سیاسییە و دەوڵەتی بە دەستە و چارەنوسی سیاسی کۆمەلگە و هاوڵاتی بەدەستە، شکەنجەگا و سوپا و یاسا و دادگای بەدەستە ئەو کات چی دەکرد؟ بێگومان فاروقی سیاسی هەر ئەو کارەی دەکرد کە فاروقی فەیلەسوف دەیڵێ و باوەڕی پێیەتی. هەر ئەو کارەی دەکرد کە چینی دەسەڵاتداری ئەمرۆ دەیکا، هەمان بێمافی دەکردە قەدەری کرێکاران و زەحمەتکێش و کارکردوانی کۆمەڵگە و مافی خاوەندارێتی سەروەت و سامانی کۆمەلگەی لە زۆرینە دادەماڵی و مالکیەتی لەسەر کەمایەتیەک تاپۆ دەکرد و بە پیرۆز رادەگەیاند. ئەوانەی کە چەوسانەوە بە قەدەر و چارەنوسی مرۆڤ قبوڵ ناکەن و پێیان وایە کە ناز و نیعمەتەکانی ئەمرۆ، بەرهەمی کار و خەللاقیەتی هاوبەشی هەموانە و دەبێ هەمووان لێی بەهرەمەند بن، سەرکوت و زیندان وتیرۆر و قەدەغەی دەکرد. هەلسوڕاوانی ئەو سۆسیالیزمەی کە لە وجودی هەر مرۆڤێکی شەریف دایە بە تاوانی ئەوەی دەیانەوێ یاساکانی خاوەندارێتی تایبەتی پێشێل بکەن دادگایی دەکرد. شورا و سەندیکا و مافی ڕێکخراو بوون و هەلسوڕانی سیاسی بە دەستوری پێنۆشە و مارکۆ دادەخست و ڕاستڕەویەکی بێ سنوری لە دژی ئەو کۆمۆنیزمە وجودیەی مرۆڤی شەریفی ئەم سەردەمە ڕادەگەیاند.
بە کورتی هەموو ئەو ڕاستڕەوی و هەڵیتوپەڵیتە فەلسەفیەی لە دژی عەدالەتخوازی کرێکاری و کۆمۆنیستیەی دەگۆڕی بە سیاسەت و هەمان ئەو کارەی کە چینی دەسەڵاتداری ئەمڕۆ بە ژیان و چارەنوسی کرێکار و مرۆڤایەتی ئەم سەردەمەی دەکا بە زیادەوە دەیکرد. ژمارەی فەرهاد فەرەجەکان و شاپورەکان ڕەنگە دوو بەرابەری ئێستا بوایە، ژمارەی ژنانی بێکەس کوژ کراو رەنگە دەقاتی ئێستا دەبوو، ژمارەی شێروان شێروانیەکانی زیندانی رەنگە لە سەدان کەس تێپەڕی با، ڕەنگە دەستی دین و خورافە و کۆنەپەرەستی لە وردکردنی شعور و ئیرادە ئازادی مرۆڤ ئاوەڵاتر بوو.
فاروقی سیاسی و فاروقی فەیلەسوف یەک شتن. دوانەیەکی لێک دانەبراون، لەیەکتر جیا ناکرێنەوە، فاروقی فەیلەسوف بەو تێگەیشتنەی کە لە مڕۆڤ هەیەتی، لە ئازادی هەیەتی و لە مالکیەت هەیەتی ئەگەر لەدەسەڵاتدا بێ و چارەنوسی کۆمەلگە و دەوڵەتی بەدەستەوە بێ، هاوتا سیاسیەکەی دەکاتە خەفەقان و بێمافی و سەرکوت و بێمافیەکی سیاسی و کۆمەڵایەتی ئاشکرا بۆ کرێکاران و چینە چەوساوەکان و بۆ بزوتنەوەی ناچاری ئەوان لە پێناو ڕزگاری و لە دژی چەوسانەوە. فاروقی سیاسی ئەوانەی کە باوەریان وایە کە مرۆڤ ئەگەر مەجبور نەبێ، موحتاج و سەرکز نەکرا بێ و مرۆڤێکی ئازاد بێ و توانا و دەسەڵاتی بەسەر قەدەری خۆیدا بشکێ و دەستی بە ئیمکاناتی واقیعی کۆمەلگە ڕابگا بۆ ئەوەی لەززەت لە ژیانی خۆی وەربگرێ، چاوچنۆک و خۆپەرەست دەرناچێ، ڕاو دەنا و دیکتاتۆریەتێکی تری هاوشێوەی دیکتاتۆریەتە خوێناویە دژە چەپ ودژە کۆمۆنیستی و دژی کرێکاریەکانی تری دنیای ڕێکدەخست.
بۆیە هەڵیت و پەڵیت و ڕاسترەوی فەلسەفی فاروق لە نەزانی نییە، وڕێنەیەکی ئایدیۆلۆژی بێسەروپێ و بێخاوەن نییە، بەڵکو ریشەی لە نێو جەنگ و دەعوایەکی کۆمەڵایەتی و چینایەتی گەورە دایە و نوێنەری بەرژەوەندی بەشێکی نێو ئەو شەڕە چینایەتیەیە، بەرژەوەندی ماددی و ئەخلاقیات و تێگەشتنی چینی دەسەڵاتداری ئەمڕۆ لە مەڕ مرۆڤ و قەدەری مرۆڤ لە ڕوانگەی ئەو چینە دەسەڵاتدارەوە نوێنەرایەتی دەکا. فارۆقی فەیلەسوف لە زۆنی زەردەوە و لە ڕێگەی ئەو میدیایەی کە بەو ئیمکاناتەی لە خوێن ئارەق و ڕەنجی ئەو بەشەریەتە کرێکار و زەحمەتکێشەوە بەرهەمهاتوە دەچەرخێنرێ، ئەم ئاڵایەی بەرز کردۆتەوە و هەر ئەوەی کە بەم ئازادی و مل ئەستوریەوە ئەرکە سیاسی و چینایەتیەکەی لە بەرگری لە بەها و تێگەیشتنی چینی دەسەڵاتدار لەمەڕ مرۆڤ و ژیان ئەنجام دەدا، لەوە سیاسیتر و چینایەتیترە کە بکرێ بە هەڵیت و پەڵیتی فەلسەفی بشاردرێتەوە.