بنچینە کۆمەڵایەتی و فیکرییەکانی کۆمۆنیزمی کرێکاری … بەشی پانزەهەم … ریفۆرم و شۆرش… پاراستنی ژینگه
كێشه‌ی ژینگه ئه‌مڕۆ له ئاستی دنیادا بۆته كێشه‌یه‌كی گه‌رم و ده‌م‌وده‌ست. مرۆڤایەتی له‌به‌رامبه‌ر مه‌ترسی گه‌وره‌ی تێكچوونی ژینگه‌ی گۆی زه‌وی و كاریگه‌ریه ماڵوێرانكاریه‌كانی له‌سه‌ر ژیانی ئینسانی ئه‌م سه‌رده‌مه و نه‌وه‌كانی داهاتوو وه‌ستاوه. به‌پێچه‌وانه‌ی ئه‌و لێكدانه‌وانەی كه هۆکاری پیسبوونی ژینگە بەشێوەیەکی یەکلایەنە دەگێڕنەوە بۆ پراتیکی مرۆڤ و کاریگەریەکانی مۆدێرنیزم و پیشەسازیی هاوچەرخ، ئه‌م كێشه‌یه ئه‌گه‌ر به ڕواڵه‌تیش په‌یوه‌ست بێت به پێشكه‌وتنی ته‌كنه‌لۆژیا و پیشه‌سازی نوێوه، به‌ڵام له جه‌وهه‌ری خۆیدا په‌یوه‌ندی ڕاسته‌خۆی به شێوازی به‌رهه‌مهێنانی سه‌رمایه‌داری و خه‌سڵه‌ته بنه‌ڕه‌تیه‌كانیه‌وه هه‌یه، ئەم نیزامە کە بزوێنەرە سەرەکیەکەی قازانجی سەرمایەیە بەتەواوەتی پێچەوانەی بەهرەمەندبوونی مرۆڤایەتیە لە ژینگەیەکی ئارام و خاوێن.
پیسبوونی بەردەوامی ژینگە بەهۆی چالاکیەکانی نیزامی بەرهەمهێنانی سەرمایەداری و گوێخەواندنی دەوڵەتەکان لە بانگەشەی کۆنترۆڵکردنی پیسبوون، چەند ئاکامێکی ترسناكی لەسەر ئاستی گۆڕانی ئاووهەوای سەرزەوی و خێرابوونی کاریگەریە وێرانکاریەکانی بۆداهاتوو و ژیانی مرۆڤایەتی لێکەوتۆتەوە. بەشێوەیەکی تایبەتی لە عێراقدا، جەنگە یەك لەدوای یەکەکان و بەدیاریکراوی جەنگەکانی ئەمریکا و داگیرکاریەکەی ئاسەواری کارەساتباری بەجێهێشتوە و بوەتە هۆی پیسبوونێکی فراوانی ژینگە و بڵاوبوونەوەی نەخۆشی مەترسیدار و دروستبوونی مناڵی نائاسایی کە کاریگەریەکانی تا ماوەیەکی درێژ لەسەر نەوەکانی داهاتوو بەجێ دەمێنێ.
کۆتایی هێنان به سیسته‌می سه‌رمایه‌داری مه‌رجێکی سه‌ره‌کی بەهرەمەندبوونی کۆمەڵگەی مرۆڤایەتیە لە ژینگەیەکی خاوێن و تەندروست و سەلامەت. پاراستنی ژینگه یه‌كێك له پرنسیپه بنچینه‌ییه‌كانی یاسا و سیاسه‌تی حکومەتی كرێكاری دەبێ، هاوکات به‌شداریکردنی كارا له هه‌وڵه جیهانیەکان بۆ پاراستنی ژینگە و هه‌وڵدان بۆ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی ئەو زیانانەی له ژینگه کەوتون یان دەکەون ئه‌ركێكی هه‌میشه‌یی ئەم حکومەتە دەبێت.
هه‌ر ئه‌مڕۆش حزبی كۆمۆنیستی كرێكاریی كوردستان له ئاستی نێودەوڵەتی و ناوچه‌ییدا شێلگیرترین هێزی به‌رگریكار له ژینگه‌یه و پشتیوانیش لە هەموو هەوڵ و تیکۆشانێک دەکات بۆ ئەم مەبەستە له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌و هێز‌ولایه‌نانه كه له‌م مه‌یدانه‌دا تێده‌كۆشن.
له ئاستی كوردستانیشدا حزبی كۆمۆنیستی كرێكاریی كار ده‌كات بۆ:
– ڕێگاگرتن له پیسبوونی ئاو (خواردنه‌وه‌‌و نه‌خواردنه‌وه)، گرتنه‌به‌ری به‌رنامه‌ی پێویست بۆ ئه‌م مه‌به‌سته.
– پاكژكردنه‌وه‌ی هه‌وای پیسی شاره‌كان له ڕێگای گرتنه به‌ری به‌رنامه‌ی جۆراوجۆری زیادكردنی ڕووبه‌ره سه‌وزه‌كان، به‌رته‌سككردنه‌وه‌ی به‌كارهێنانی ئۆتۆمبیلی شه‌خسی له‌ناو شاره‌كاندا و بره‌ودان به هۆیه‌كانی گواستنه‌وه‌ی گشتی و گرتنه‌به‌ری به‌رنامه‌ی تایبه‌ت بۆ جێگرتنه‌وه‌ی هۆیه‌كانی گواستنه‌وه به‌وانه‌ی كه سووته‌مه‌نی كه‌م زیانتر به‌كار ده‌به‌ن. هەروەها دامەزراندنی کۆمەڵە سیستەمێك بۆ داسەپاندنی جۆرێك تەکنۆلۆژیا کە دەرهاویشتەکانی ئۆتۆمۆبیل و ئامێرەکان کەم بکاتەوە.
– دامەزراندنی تۆڕەکانی ئاوەڕۆی گونجاو بەپێی ستانداردە جیهانیەکان لە سەرجەم شار و شارۆچکە و گوندەکاندا. دروستکردنی دامەزاروەی پیشەسازی بۆچارەسەرکردنی پاشەرۆکی ئاوەڕۆکان.
– سەپاندنی باج بەسەر ئەو کۆمپانیایانەی کە چالاکیەکانیان دەبێتە هۆی دەرهاویشتنی مادە زیانبەخشەکان و ناچارکردنیان بۆ بەکارهێنانی تەکنۆلۆژیای پێویست بۆکەمکردنەوەی ئەو دەرهاویشتانەی لە کارگەکان و ئامێرەکانەوە بەرهەم دێن.
– كه‌مكردنه‌وه‌ی به‌كارهێنانی سوته‌مه‌نیە بەبەردبووەکان (Fossil Fuel) وه‌ك خه‌ڵوزی به‌ردین، گازی سروشتی و پێترۆل و بەکارهێنانی ئه‌و سەرچاوانەی ووزە کە کەمترین دەرهاویشتەیان دەبێ.
– چاره‌سه‌ركردنی زه‌ره‌ر‌وزیانه‌كان و پاشماوه‌كانی به‌كارهێنانی چه‌كه كۆمه‌ڵكوژه‌كان له ناوچه جۆربه‌جۆره‌كانی كوردستان و قەرەبووکردنەوەی زیانلێکەوتوان.
– هەڵگرتنەوەی مین لە ناوچە کشتوکاڵی و غەیرەکشتوکاڵیەکان.
– قه‌ده‌غه‌كردنی به‌كارهێنانی ئەو هۆرمۆنانەی یارمه‌تی خێرا گه‌شه‌كردنی بەرهەمە ئاژەڵیەکان دەدەن. قەدەغەکردنی خراپ بەکارهێنانی ئەو مەوادە کیمیاویانەی لە کشتوکاڵدا بەکاردێت.
– كۆنترۆڵكردن و چاو‌دێركردنی ده‌رهێنانی سامانه سروشتیه‌كان له لایه‌ن ده‌زگا زانستی و پیشه‌ییه‌كان به جۆرێك كه كاریگه‌ریه زیانباره نزیكماوه و درێژماوه‌كانی تا كه‌مترین ئاستی مومكین نزم بكرێته‌وه.
– ئاماده‌كردنی ڕاپۆرت و ئامار سه‌باره‌ت به‌و ئاڵوگۆرانەی له مه‌سه‌له‌ی ژینگه‌دا ڕوویانداوە، هه‌موو خه‌ڵكی كوردستان مافیانه هه‌ركات بیانه‌وێت ده‌ستیان به‌و ڕاپۆرت و ئامارانه بگات.
-ڕِێگرتن له له‌ناوچوونی ڕوولەسەری دارستانه‌كان و ووشکەساڵی و فراوانبوونی بە بیابان بوون.
– قەدەغەکردنی ڕاوکردنی دڕندانەی ئاژەڵە کێوەیەکان و باڵندەکان و ماسی.
– دانانی بەرنامەو پلانی چالاك بۆ بردنەسەری هوشیاری هاوڵاتیان سەبارەت بە پاراستنی ژینگە.
ماویەتی