بایکۆت هەنگاوێکە لە ڕێگای گۆڕین گفتوگۆ لەگەڵ ڕێبوار ئەحمەد دەربارەی هەڵبژاردن بەشی دووەم و کۆتایی

بایکۆت هەنگاوێکە لە ڕێگای گۆڕین

گفتوگۆ لەگەڵ ڕێبوار ئەحمەد دەربارەی هەڵبژاردن

بەشی دووەم و کۆتایی

 بۆپێشەوە: بەڵام دەڵێن ئەگەر خەڵک دەنگ نەدات دوو حزبی دەسەڵاتدار خۆیان لە جیاتیان دەنگدەدەن، بۆیە باشترە خۆیان بڕۆن و دەنگی خۆیان بدەن بەو لیستەی کە نوێنەرایەتی داخوازیەکان و ئامانجەکانیان دەکات.؟

ڕێبوار ئەحمەد: هیچ لایەنێکی ناو ئەم کایە سیاسیە نوێنەرایەتی داخوازی و ئامانجەکانی خەڵک ناکات. ئەوە قسەی پوچی ئەو لایەنانەیە کە لەم ساڵانەی دواییدا لە حزبە دایکانەکانی ناسیۆنالیزم جیابونەتەوە. بۆیە خۆیان باش ئەو تەڵەکەبازی و ساختەکاریانە شارەزان کە پێشتر خۆشیان کاتێک لەناو حزبە دایکانەکاندا دەستڕۆیشتوو و خاوەن ڕۆڵبوون ئەو ساختەکاریەیان کردوە و پێی ئاشنان. پرسیاری ئەوەی ئەوان لە جیاتی خەڵک دەنگ بدەن چییە و دەنگ نەدەن چییە؟ مەگەر ئەوە نییە لە نمایشەکەی هەڵبژاردنی چەند مانگ لەمەوبەردا وتیان دوو حزبی دەسەڵاتدار هەموو دەنگەکانیان بە ساختە بۆ خۆیان بردوە. ئەمە وابێت یان نا چی لە دۆخی خەڵک دەگوڕێ؟ ئەو ئاڵوگۆڕانە لە جێگاوڕێگای حزبەکان لە پەرلەمان کە لەم یەک دوو دەورەیەی دواییدا ڕویدا، چ قازانج و دەسکەوتێکی بۆ خەڵک هەبوو؟! ئەگەر دوور لەو کارنامەیەی خۆیان بۆخۆیانی دەهۆننەوە، چاو لە واقعەکە بکەین؛ ئایا کارەبا باشتر بووە؟ خانوبەرە باشتر بووە؟ ئاوی خواردنەوە باشتر بووە؟ سفرەی خەڵکی هەژار و برسی پڕتر بووە؟ تەندروستی و دکتۆر و دەرمان باشتر بووە؟..و… وەڵامی هەموو ئەمانە ئاشکرایە کە نەک هەر نەخێرە بگرە پێچەوانەیە. کەوایە بەشداری و دەنگدانی خەڵک هیچ لە ژیانیان ناگۆڕێت، بەڵام لە جیاتی رووکردن لە خەبات و بردنەسەری ئامادەیی خەباتکارانە، دەیانکات بە ئەکتەری کایەی سیاسی ئەو حزبە بورژوازیانەی یاری بە ژیان و چارەنوسی خەڵک دەکەن. هیچ لایەکی ناو ئەم یارییە نوێنەرایەتی خەڵک و خواست و ئامانجەکانیان ناکات، ئەمە ٢٧ ساڵە دووبارە دەبێتەوە. بەڵام بایکۆت فاکتەرێکی گرنگە بۆ نامشروع بوونی ئەم دەسەڵاتە و سەرئەنجامیش بۆ هەڵپێچانی. بۆیە بۆ دەسەڵاتی داسەپاو ئەوە زۆرگرنگە کە بڵێن ڕێژەیەکی بەرز لە خەڵک بەشداری کردوە، پێچەوانەکەشی هەر ڕاستە. بۆیە بایکۆت گرنگ و پێویستە.

نمایشی هەڵبژاردنی پێشوی عێراق لە ئاستێکی بەرزدا بایکۆت کرا، هەندێک لە دەزگاکانی ڕاگەیاندن باسی بەشداری لەسەدا بیست کەمتریان دەکرد، ڕاگەیاندنەکانی خودی دەسەڵاتیش باسی بەشداری لەسەدا چل و زیاتریان دەکرد. ئەوە خۆی بەڵگەیەکی ئاشکرابوو کە ئەوان بەشداری خەڵکیان بەلاوە گرنگ و پێویستە. هەرچەندە رێژەی بایکۆت زیاتربێت دەسەڵاتی داسەپاوی ئێستا بنکۆڵتر دەبێت. لەهەمانکاتدا بایکۆت مانای ئەوەیە جەماوەری ستەمدیدە لە خۆشباوەڕی بە یاری هەڵبژاردن و چاوبڕین لە پەرلەمان بۆ مسۆگەربونی خواست و ئامانجەکانیان تێدەپەڕن و دەکەونە سەر شاڕیی خەباتکارانە کە بەڕاستی زامنی ئایندەیەکی باشترە.

بۆپێشەوە: بەشداری نەکردنی خەڵک بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، بەرهەمی خۆبەخۆ و توەرەیی جەماوەر بوو لەدەسەڵات و ئۆپۆزیسێۆن!!، نەک کاری ڕێکخراوی حزب و لایەنی سیاسی یان ڕیكخراوەی کۆمەڵگەی مەدەنی…تاد، چ بکرێت بۆئەوەی دەنگی ” نا” و ” بایکۆت” نوێنەرایەتی بکرێت؟

ڕێبوار ئەحمەد: سەرەتا من بەبێ ئەوەی گومان بخەمە سەر نیەتی باشی هیچ هەڵسوڕاوێکی کۆمەڵگەی مەدەنی، هەروەها سەرباری ئەوەی کە هەڵسوڕاوانێک لەم ڕێگایەدا ماندوبوون و کۆمەکیان پێشکەش بەوانە کردوە کە موحتاج بوون، هەروەها بە رۆڵی خۆیان بەرگریان لە ماف و ئازادی کردوە، بەڵام دەمەوێ جەخت لەوە بکەمەوە کە ئەوەی پێی دەڵێن رێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، نەرێتێکی نیولیبرالیزمە بۆ بەربەست و جڵەوکردنی خەباتی جەماوەری و سونەتە خەباتکارانەکان. من هیچ چاوەڕوانیەکم نییە لەوەی ئەم ڕێکخراوانە ڕۆڵێکی ئەوتۆ بگێڕن لە دەستەبەرکردنی مافەکانی جەماوەری چەوساوە. ئەم نەرێتە، واتە خودی نەرێتەکە نەک دانە دانەی هەڵسوڕاوەکانی، دەیەوێ لە جیاتی ڕێکخراوەی جەماوەری و خەباتکارانە کە لە ئاستی فراواندا جەماوەر بهێننە مەیدان دژی ستەمکاری دەسەڵات و ئاڵوگۆڕی دۆخەکە بەرەو باشتر، ڕێکخراوی نوخبە گەلێک دادەمەزرێنێ. ئەویش دیسان نەک بۆ برەودان بە نەرێتی خەباتکارانە و بەڕێخستنی خەباتی جەماوەری، بەڵکو ئەوان دەکات بە ڕاوێژکاری دەسەڵات و دامودەزگاکانی. گوایە ڕەنگە دەسەڵات عەقڵی بەوەدا نەشکێ کەچی باش و پێویستە بۆ باشکردنی ژیانی خەڵک، یان پرۆژەی باشی نەبێت. ئەگەر ڕێکخراوی دەستەیەک نوخبە لە بوارە جیاجیاکاندا پرۆژەی باش دابڕێژن و بیخەنە بەردەم دامودەزگا پەیوەندیدارەکانی دەسەڵات، دەکرێت بە هاوکاری ئەو ڕێکخراوانە و دەسەڵات کاری باش ئەنجام بدرێت بۆ چارەسەری کێشەکان. ئەمە پوچ و بێ بنەمایە، جڵەوکردنی خەباتی جەماوەری و شۆڕشگێڕانەیە، دوورخستنەوەی جەماوەرە لە خەبات و چاوبڕینە لە هیمەتی نوخبەکان و دەسەڵات. بەڵام بە پێچەوانە چوونەپێش لە بەدەستهینانی داخوازی و مافەکانی خەڵک، سەپاندنی داخوازیەکانی جەماوەر، هەڵگێڕانەوەی دۆخەکە، دەرگاکردنەوە بۆ ئاڵوگۆڕ و بەرەوباشتر چوون، نەک ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی و هیمەتی نوخبەکان و هاوکاریان لەگەڵ دامودەزگا دەوڵەتییەکان، بەڵکو ڕێکخراو گەلێکی خەباتکار و جەماوەری ئەوتۆی پێویستە کە لەدەوری ئاسۆیەکی خەباتکارانە جەماوەر لە مەیدان ڕابگرن. یەکێتی بێکاران و رێکخراوە کرێکاریەکان و ڕێکخراوی سەربەخۆی ئافرەتان و ڕێکخراوی تەندروستی و مامۆستایان لە ساڵانی نەوەتەکاندا، وە سەدان و هەزاران نمونەی لەم بابەتە لە ئاستی جیهاندا، ئەم ڕاستیەی بە کردەوە سەلماندووە.

بەڵام دەربارەی ڕۆڵی ئەحزاب، ئەم کارە حزبێکی جەسور و دەخاڵەتگەر و ڕێکخەر و رابەری دەوێ. حزبێکی دەوێ کە ئاسۆی شۆڕش بخاتە بەردەمی کۆمەڵگە و جەماوەر لە دەوری هەڵخڕێنێ. نە تەنیا پێشڕەوی خەڵکی کرێکار و ستەمدیدە بێت بۆ بایکۆتی ئەم کایە و نمایشانە، بەڵکو پێشڕەوی ئەوەبێت کە ئەم نمایشە چەواشەکارانەیە دوچاری شکست بکات. هەروەها نەک هەر ڕێگای شۆرش بۆ هەڵگێڕانەوەی دۆخی ئێستا بخاتەڕوو، بەڵکو ئەم رێگایە مومکین بکات. لە ئاستی فراوانی کۆمەڵایەتیدا سازدەری خەباتی جەماوەری بێت، ئەو خەباتە ڕێکخراو و ڕابەری بکات. ئەو ڕادە فراوانە لە بایکۆت کە جەماوەر خۆبەخۆ دەستیان بۆ بردوە، بەڵگەی ئەوەیە کە کۆمەڵگەی کوردستان تینوی بەدیلێکی سیاسی خەباتکارانەی بەهێزە. پڕکردنەوەی ئەم بۆشاییە ئەرکی کۆمۆنیزمە، جگە لە کۆمۆنیزم نە هیچ لایەکی تر ئەم پەیام و ئاسۆیە دەدات بە کۆمەڵگە و نە ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێڕانە لە بەرژەوەندی خۆیدا دەبینێت.

بۆپێشەوە: گریمان خەڵک لەم هەڵبژارنەدا بەشداری نەکرد، چی لە وەزعی سیاسی کوردستان دەگوڕێت؟ وە بەدیلی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کامەیە؟

ڕێبوار ئەحمەد: ئەگەر خەڵک لە ئاستێکی فراواندا بایکۆتی ئەم سیناریۆییە بکات، مانای سیناریۆکەیان شکست دەخوات، مانای دەسەڵاتی ئەزمەگرتوی بۆرژوا ناسیۆنالیستی کورد قوڵتر دەێیتەوە، دەسەڵاتیان لەرزۆکتر دەبێت، ئاستی خەبات و ناڕەزایەتی جەماوەری دەچێتە ئاستێکی بەرزترەوە. ڕێگای گۆڕینی ئەم دۆخە کارەساتبارە بە قازانجی جەماوەری کرێکار و زەحمەتکیش و بێدەرەتان لە ڕاستیدا تەنها شۆڕشە! شۆڕشێک کە بتوانێ دەسەڵاتی داسەپاوی ئێستا هەڵپێچێ، گوێی تاڵانچیان و تاوانباران و کارەساتهینەرەکان بگرێ و بیداتە دادگای جەماوەری شۆڕشگێڕ و لەجێگایدا دەسەڵاتێکی شۆڕشگێڕانەی پشتبەستو بە ئیرادەی جەماوەری بە مەیدان هاتوو دامەزرێنی. دەسەڵاتێک کە سەروەتی بەتاڵانبراو بگێڕێتەوە بۆ خەڵک، هەموو سامانی کوردستان لە یەک خەزینەدا کۆبکاتەوە و بیکاتە دەستمایە بۆ بوژانەوەی خزمەتگوزارییەکان لە ئاستێکی گونجاوی سەردەمیانەدا، ئەنجامی ڕیفراندۆمی خەڵکی کوردستان و بڕیاری دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆ بەپێی پلانێکی کارساز بخاتە دەستوری جێبەجێ بوونەوە و کوردستان لە گێژاوی فیدرالیزم و کێشەوبەرەی حکومەتی ناوەندی و حزبە بورژوازیە کوردیەکان دەربهێنێت، یەکسانی هەمەلایەنەی هاوڵاتیان بەبێ لەبەرچاو گرتنی دین و قەوم و نەژاد و جنس رابگەیەنێت، جیای دین لەدەوڵەت بکاتە کۆڵەکەیەکی گرنگی دەستور، یاسا کارێکی پێشڕەوانە کە زامنی گوزەرانێکی تێروتەسەل بێت ڕابگەیەنێ… بەم جۆرە کوردستان بخاتە سەر سەرەتای سکەی ڕەوتێکی ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێڕانە بەرەو دامەزراندنی کۆمەڵگەیەکی بەراستی ئازاد و یەکسان.

بایکۆت و بەشکست کێشانی ئەم گاڵتەجاڕی هەڵبژاردنە، هەنگاوێکی گەورەیە لەم ڕێگایەدا. ئەو خەڵکەی کە ئیرادە دەکەن و ئەم یاری گەوجاندنە دوچاری شکشت دەکەن، بە ئامادەیەکی زیاتر لە ئێستاش پێدەنێنە ناو ئەم ڕێگایە و ڕووبەڕوی ئەم دەسەڵاتە قەرەقوشیە دەبنەوە کە بە بایکۆت شەقێکی بەهێز لە مەشروعیەتە ساختەکەی دەدرێت..

بۆپێشەوە: کەواتە چ بکرێت و بەدیل چییە؟ ئەگەر بەشداری هەڵبژاردن نەکرێت چ بکرێت باشە و ئەم بەشداری نەکردنە چ رۆڵێکی هەیە بە دیاریکراوی لە بردنەپێشی ئەو بەدیلەدا؟

ڕێبوار ئەحمەد: پێشتر وتم بەدیل شۆڕش و ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێڕانەیە. ئەم دۆخەی کوردستان ناکرێت بە گەمەی هەڵبژاردن و خەباتی پەرلەمانی و گۆڕینی دەموچاوەکان و تاقیکردنەوەی هێزێکی تازە و لە خۆوە متمانەدان بە کۆمەڵە دەموچاویکی تازە بگۆڕدرێت. ئەمانە فڕوفیشاڵی ئەولایەنانەیە کە دەیانەوێ بەختێک بۆ خۆیان بگرنەوە و کۆمەڵگە بە مختەبەری تاقیکردنەوە دەزانن تا جارێکی تریش ژیان و چارەنوسی خەڵک بکەنە قوربانی پچڕینی بەشە دەسەڵات. من خەباتی پەرلەمانی و بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی بەشێوەیەکی مەبدەئی ڕەتناکەمەوە، ڕەنگە لە هەلومەرجێکدا بەشداری تاکتیکێکی دروست بێت و کۆمەک بە ڕەوتی ئاڵوگۆڕ بکات، بەڵام لە ئێستای کوردستاندا نە هەڵبژاردنێک لە ئارادایە و نە پەرلەمانێکی واقعی هەیە کە خەباتی پەرلەمانی تیابکرێت، سەروبەری ئەوەی کە هەیە وەرگرتنی پەنجەمۆری خەڵکە بۆ دەسەڵاتیکی بە زەبری چەک داسەپاو، ئەمە ئەوەندە ئاشکرا و حاشاهەڵنەگرە کە سەرانی دەسەڵات ڕون و ڕاشکاو دەڵێن “ئەگەر تەنانەت یەک کورسیش بەدەستبهێنین ئێمە کە چەکمان بەدەستە دەسەڵات تەسلیمی کەس ناکەین!”. بەشداریکردن لەم یاریە بە پێچەوانەی ئاڵوگۆڕ کاریگەری دەبێت و تەنها خەڵکی ستەمدیدە دەستەمۆ دەکات.

کوردستان وەکو هەر کۆمەڵگەیەکی دیکەی سەرمایەداری کە گرفتاری دەسەڵاتێکی بورژوازی ستەمکارانە بێت، لەوەش زیاتر دەسەڵاتێکی میلیشیایی بێت و پابەندی هیچ بنەما و پرەنسیبێکی سیاسی و سەردەمیانە نەبێت و هیچ بەرپرسیاریتیەک بەرامبەر ژیان و چارەنوسی دانیشتوان نەگرێتە ئەستۆ. لەوەش زیاتر داهات و سامانی وڵات و قوتی خەڵک بە تەواوی لوشدات و بەتاڵان بەرێت، ڕێگاچارەکەی تەنها شۆڕش و شۆرشە وهیچی تر! سازدان و بەرپاکردنی شۆرشێک پێویستە کە دەسەڵاتی داسەپاو و ستەمکار و تاڵانچی و کۆنەپەرستانەی ئێستا لە ڕیشەوە هەڵکەنی و ڕایماڵێت و لە جێگایەدا دەسەڵاتێکی پشتبەستو بە ئیرادەی ڕاستەوخۆی خەڵک بەرپا بکات کە دەستبەجێ هەنگاو هەڵگریت بۆ مسۆگەرکردنی ماف و ژیان و خزمەتگوزاری و بژێوێکی سەردەمیانە بۆ هەموو دانیشتوان.

دیارە مەبەستی من ئەوە نییە کە رۆژی ٣٠ سەپتەمبەر لە جیاتی نمایشی هەڵبژاردن شۆڕش بەرپابکرێت، شۆڕش ئامادەکاری دەوێ، جێخستنی ئاسۆیەکی شۆڕشگێڕانەی دەوێ لە ئاستی کۆمەڵگەدا، ڕێکخستنی دەوێ، رابەری شۆڕشگێڕ و کاراو جەسوری دەوێ، مەبەستی من ئەوەیە کە دەبێ هەر ئێستا لە جیاتی سەرقاڵبون بە کایەی هەڵبژاردنەوە، ئامادەکاری شۆڕش بکەوێتە دەستورەوە. بایکۆتی ئەم گاڵتەجاڕی هەڵبژاردنە، لەوەش زیاتر هەوڵدان بۆ ڕیسواکردن و ناکام کردنەوەی و شەق هەڵدان لەوەی کە پێی دەڵێن دەسەڵاتی ئێمە مەشروعیەتی لە دەنگی خەڵک وەرگرتوە، هەنگاوێکی سەرەتایی، بەڵام گرنگە لە ڕێگای گرتنەبەری ڕەوتی ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێڕانەدا.