لە گۆشەیەکی ترەوە
لە گۆشەیەکی ترەوە
پرس و ڕای هەفتانە، گۆشەیەکی هەفتانەیە کە هاوڕێ موزەفەر عەبدوڵا دەینووسێت، بۆپێشەوە هەر دوو هەفتە جارێک، باسێک یان چەند باسێکی بڵاودەکاتەوە…لەم گۆشەیەدا “ئاخۆ جگە لەدەنگدانی پەرلەمانی ڕێگایەکی تر هەیە بۆ ئاڵوگۆری سیاسی؟ ئاخۆ جۆن مەکین بەڕاستی دۆستی خەڵکی کوردستان بوو؟ …دەخوێننەوە
ئاخۆ جگە لە دەنگدانی پەرلەمانی ڕێگایەکی تر هەیە بۆ ئاڵوگۆڕی سیاسی؟
بە پێی بریاری کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکان، کە پارتی و یەکیتی باڵا دەستن بەسەریدا، پێویستە لە کۆتایی مانگی ئەیلولدا چوارەمین پرۆسەی دەنگدان بۆ هەڵبژاردنی ئەندامانی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەبچێت.
هەرچەندە دەنگۆ و پێسنیارێک هەیە بۆ دواخستنی بۆ کاتێکی تر، بەڵام دواخستن و نەخستنی بە نیسبەت کۆمەڵانی خەڵکی کرێکارو زەحمەتکێش و توێژە ستەمدیدەو بێبەشەکانەوە هیچ لە دۆخەکەیان ناگۆڕێت. بێگومان ئەمەش بەهۆی ئەوەی هەر کات هەڵبژاردن بکرێت هیچ لە ناوەڕۆکی ئەرکو ئامانجی خودی پەرلەمان و هیزە باڵا دەستەکان و حکومەتی داهاتوش ناگۆرێت.
هەڵبەت هەموو لایەنەکانی بەشدار لە دەنگدان و هەڵبژاردن، وەک ئاماژەمان پێدا، بە تایبەتی چوار لایەنەکەی بەناو ئۆپۆزیسیۆن، و لە پێشیانەوە گۆڕان، پێشنیاری دواخستنەکە دەگەڕێننەوە بۆ لەبەرچاوگرتنی دۆخەکەو مەترسی بەشداری نەکردن و دەنگ نەدانی زۆرایەتی خەڵك. بەڵگەشیان بۆ ئەمە بەشدارینەکردنی زیاتر لەنیوەی خەڵك بوو لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عیراق کە نیوەی مانگی ئایار بەڕیوەچوو. جا سەرەڕای تێپەڕینی سێ مانگ بەسەر هەڵبژاردندا، بەڵام تا ئێستاش لایەنی براوەو هەمو لایەنەکان نەگەیشتونەتە ڕێككەوتن بۆ پێکهێنانی حکومەتی نوێ کە بە پێی دەستور پێویستە لە ماوەی سێ مانگ دوای هەڵبژاردن حکومەت پێك بێت.بەهەرحاڵ ئێستا ئەوە چەند هەفتەیە دواخستن و نەخستن هەتا دەگاتە هەڵوێستی دەنگدان و دەنگنەدان و بایکۆتی هەڵبژاردن بۆتە هەواڵ و پرسێکی گەورەو گەرم چ لە ئاستی لایەنەکان و دەزگاکانی ڕاگەیاندن، چ لە ئاستی ڕای گشتی جەماوەرو ئەو حزب و ڕیکخراو و هەڵسوڕاوە سیاسییە چەپ و کۆمۆنسیتانەی کە دەمێکە ڕاو بۆچون و هەڵویستیان ڕون و ڕاشکاوە، نەک هەر بەرامبەر ئەم شانۆگەری و گەمە سیاسییە گاڵتەجارییەی بەناوی پەرلەمان و دەنگدان لە کوردستان و عیراق بەڕیدەخرێت، بەڵکو بەرامبەر باشترین دەنگدان و هەڵبژاردنەکانی پەرلەمان و سیستەمی پەرلەمانی بۆرژوازی لیبرالی واقعیش لە وڵاتانی ئەوروپاو ئەمریکا.
بۆیە هەمیشە، بە تایبەتی لەسەروبەندی ئەم جۆرە بەناو هەڵبژاردنە پەرلەمانیە گاڵتەجارییانەدا، پرسیارێک بۆ هەمو لایەك دێتە پێشەوە ئەویش ئەوەیە کە: ئاخۆ جگە لە دەنگدانی پەرلەمانی ڕێگایەکی تر هەیە بۆ ئاڵوگۆڕی سیاسی؟؟
بێگومان لەڕویەکەوە ئەم پرسیارە لەلایەن خودی سەرانی هەموو لایەنەکانیشەوە بە دەسەڵاتدارو ئۆپۆزیسیونەوە دەخرێتە ڕوو. وای نیشان دەدەن کە هەڵبژاردن و دەنگدان جگە لەوەی پرۆسەیەکی دیموکراسی و مافێکی خەڵکیشە، هاوکات هیچ ڕێگایەکی تر نییە بۆ ئاڵۆگۆڕی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابوری لە کوردستاندا.وە لەم گۆشە نیگاو ڕاوبۆچونەوە پڕوپاگەندەی ژەهراوی و ڕەشبینی دەکەن تا جەماوەری ناڕازی لە دەسەڵاتەکەیان بیر لەهیچ ڕێگاو بژاردەیەکی تر نەکاتەوە.بەڵام وەڵامی ئەم پرسیارە لە ڕوانگەو ڕاوبۆچونی بەرەی چەپ و کۆمۆنیستی و کرێکاری و جەماوەری ئازادیخوازو یەکسانیخواز، لە پێشیانەوە حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری، ئەوەیە کە بەڵێ ڕێگاو بژاردەیەکی تر هەیە بۆ ئاڵوگۆڕی ڕیشەیی ئەو دۆخە سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابوری و تەنانەت فەرهەنگیەش کە جەماوەریان ڕاکێشاوەتە ناوییەوە. ئەویش دەنگنەدان و ڕیسواکردنی ئەم شانۆگەریە گاڵتەجاریەی ناویان ناوە دەنگدان و هەڵبژاردنی پەرلەمان. ئەم گاڵتەجارییەش هەرچەند ساڵ جارێک بۆ شەرعیەتدان بە دەسەڵاتە بنەماڵەیی و خێڵەکی و قەومی و میلیشایی و مافیاییەکەیان سازی دەدەن تا درێژە بدەن بە دزی و گەندەڵی و لوشدانی سەروەت و سامانی کوردستان و سەرکوت و برسی و هەژارکردن و ئاوارەکردنی زۆرایەتی خەڵكەکەی.
بۆیە سەبارەت بەو پرسیارە کە ڕێگاو بژاردەی تر هەیە یان نا پێویستە جەخت لەوە بکەینەوە کە خودی دەنگنەدان و نەچوون بۆسەر سندوقەکانی دەنگدان خۆی لە خۆیدا هەڵویست وەرگرتنێکی ئاگایانەو شێلگێرە. هەنگاوی یەکەمە لە گرتنە بەری ڕێگای ئاڵوگۆڕی سیاسی ڕیشەیی شۆشگێرانەی چیانیەتی بۆ کۆتایی پێهێنانی دەسەڵاتی بۆرژوازی لە کوردستاندا. ئەو دەسەڵاتەی کە لە شەقڵ و شێوازی بنەماڵەیی و خێڵەکی و قەومی و ئیسلامی میلیشیایی بەرجەستە بۆتەوە.
لە ڕاستیدا هەر ئەوەی بەشێک لە لایەنەکانی دەسەڵات، لەوانە گۆران، کە پێشنیاری دواخستنی هەڵبژاردن دەکات، وەک بەهانەیەک، ئەوە نیشانەو بەڵگەی ئەوەیە ئیتر خەڵك باشتر و زیاتر بەئاگا هاتونەتەوە لەدژی دەسەڵاتداران. بە گوتەی خۆیان خەڵك دەیانەوێت سزای دەسەڵات بدەن.
جەماوەری ستەمدیدە لە کرێکاران و توێژە بێبەشەکان بە تاقیکردنەوە بۆیان دەرکەتووە کە ئەم هەڵبژاردن و دەنگدانە هیچ بەهایەکی نییە لای دەسەڵاتداران، ئیتر بۆ دەبێت جەماوەر بەهای بۆ دابنێت و بەشداری لە پرۆسەی وا گاڵتەجاڕی دا بکەن…!
بێگومانیشە کیشەی هەر چوار لایەنەکەی بەناو ئۆپۆزیسیۆن و هەموو ئەوانەش کە پروپاگەندەی چەپایەتی دەکەن لە مەترسی بەشداری نەکردنی خەڵك و بایکۆت کردنی هەڵبژاردن زیاتر ئەوەیە کە دەزانن ئیتر خەڵکی لە نارەزایەتیەکانیاندا دروشمی پێویستی گۆڕینی سەرجەم سیستەمەکەیان بەرزکردەوە. دیارە بەکردەوە دەرهێنانی ئەم دروشمەش بە دەنگنەدان و بەشداری نەکردن لەهەڵبژاردن دەست پێ دەکات. وە ئەمەش نیشانەو بەڵگەی گرتنەبەری رێگایەکی ترە بۆ ئاڵوگۆڕی سیاسی هەمەلایەنە.
جا کە هەمو سەرانی دەسەڵات ئێستا تورکەی سواڵی دەنگ کۆکردنەوەیان هەڵگرتوە تا خەڵك دەنگیان پێ بدەن و پاشان کە بوون بە ئەندام پەرلەمان و و وەزیرو گزیر لە جیاتی بەدیهێنانی هەموو ماف و ئازادیەک ئەوان جارێکی تر تورەکەکانیان پڕ بکەن لە خەیارو ترۆزی و ترشو خوێ بەناوی خێرو چاکەو لە بۆنە ئایینی و نیشتیمانی و نەتەوەیی و خێڵەکییەکانیان دابەشی بکەن بەسەر دەنگدەرانیاندا.
بەڵێ! بەڕای ئێمە خەڵکی ستەمدیدەو بەرەی ئازادیخوازی و یەکسانیخواز پێویستە بەیەک دەنگی بەرزو یەکگرتوانە نەک هەر دەنگ نەدەن، بەڵکو ئەم گاڵتەجارییە ڕیسوا بکەن هەر وەک لە بەییاننامەکەی حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری کوردستاندا هاتووە.
هیچ گومانمان لەوەدانییە کە دەنگنەدان و ڕیسواکردنی ئەم گاڵتەجاڕیە هەنگاوی یەکەمە لەگرتنەبەری ڕێگای شۆڕشگیرانەی ئاڵوگۆڕی سیاسی هەمەلایەنەو ڕیشەیی بە قازانجی جەماوەر.
نابێت جەماوەری ستەمدیدە هیچ خۆشباوەرییەکیان هەبێت بەو پروپاگەندەیەی سەرانی دەسەڵات و موعارەزە کە دەڵێن جگە لە دەنگدان و هەڵبژاردنی پەرلەمانی ڕێگایەکی تر بۆ ئاڵوگۆڕی سیاسی نییە.
بەڵێ..! ڕێگاو بژاردەی تر هەیە ئەویش بەشداری نەکردنی بەکۆمەڵ و ڕێکخراوبوونی جەماوەرو پەرەپێدانی ناڕەزایەتییەکانیانە بۆ کۆتایی پێهینانی هەمو سیستەمەکەو دامەزراندنی سیستەم و دەسەڵاتێکی ئازادی ڕەها کە ڕەنگدانەوەی ئیرادەو خواستی جەماوەر بێت..
ئاخۆ جۆن مەکین بە ڕاستی دۆستی خەڵکی کوردستان بوو؟
لەم ڕۆژانەدا جۆن مەکین، کە پاڵێوراوی کۆماریخوازەکان بوو بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی کۆمار لە ساڵی ٢٠٠٨ دا بەرامبەر باراک ئۆمابا، بە نەخۆشی شێرپەنجە مرد. جۆن مەکین جگە لەو پۆستە چەندین پۆستی گەورەی تری لە دامودەزگا سیاسی و دیپلۆماسی و جاسوسی و سەربازییەکانی ئەمریکادا هەبووە.
مردنی ئەو بووە مایەی هەواڵی گەرمی ڕاگەیاندنەکان و پرس و ڕاو هەڵویستگیری گشتی دژ بەیەک لە ئاستی دونیادا.
تا ئەو جێگایەی دەگەڕێتەوە بە ڕاوبۆچونو هەڵویستی دەسەڵاتداران و خەڵکی کوردستانیش بەهەمان شێوە لە گۆشە نیگای جیاجیاو دژ بە یەک ڕاو هەڵوێست بەدی دەکرا.
لە ئاستی بەرەی چەپ و ئازادیخوازی و یەکسانیخوازی بە گشتی جۆنیان وەک خۆی جەنگاوەرە خوێن ڕێژە فاشییەکە وەسف دەکرد، بەڵام بەشی زۆری سەرانی لایەنە ناسیونالیستەکان وەک قارەمانی ئازادی و ڕزگاریخوازو دۆستی خەڵکی کوردستان وێنایان دەکردو مەدالیای قارەمانێتیان پێدەبەخشی.
بۆیە هەقی خۆمانە لە دژی ئەو ڕیاکاری و دۆر و بوختانانە لێرەدا بپرسین ئاخۆ جۆن مەکین بە ڕاستی دۆستی خەڵکی کوردستان بوو؟
بەر لەوەی بە کورتی وەڵامی پرسیارەکە بدەینەوەو ڕاو هەڵوێستی خۆمانی لەبارەوە بدەین وا پێویست دەکات کۆمەڵیك بەڵگەی ڕاستی هەیە لەبارەی ڕۆڵ و پێگەو کارنامەی ئەو لەئاستی سیاسی و سەربازی وەک، لایەنگری سەرسەختی شەڕو کوشت وکوشتارو داگیرکاری و وێرانکاری و دەیان کارەساتی تر، بخەینەڕوو تا نیشانی بدەین کە نەخێر ئەو دۆستی زۆرایەتی جەماوەری ستەمدیدەو ئازادیخوازو ئینساندۆستی کوردستان نەبووە ناشمانەوێت وا بکرێتە پێش چاوی ڕای گشتی ئازادیخوازی دونیا، بەڵکو ئەو تەنها دۆستی سەرانی قەومی و خێڵەکی وئیسلامییە تیرۆریستەکانی کوردستان و جیهان بووە. وێنەکانی جۆن هەموی شایەدی ئەو ڕاستیانە دەدەن کە دەستی خستۆتە سەر شانی تیرۆریستانی ئیسلامی و قەومی و خێڵەکی و مەدالیای تاوانباری یان وەک خۆی پێدەبەخشێت.
بەهەرحاڵ سەرەتا پێویستە ئاماژە بەو ڕاستییە سیاسییە بدەین کەمێژووی سیستەمی سەرمایەداری و چینی بۆرژوا دەسەڵاتدارەکەی لە دونیادا بە گشتی، و بۆرژوازی ئەمریکاو دەوڵە ئیمپریالیستی و ڕەوتە فاشیەکەی کە کۆماریخوازەکان نوێنەرایەتی دەکات ، لەم سەد ساڵەدا بە خوێنی مرۆڤایەتی ئازادیخوازان نوسراوەتەوە. ئەگەر تەنها چاوێک بخشێنین بەو شەڕە خوێناویانەی کە لە دژی خەڵكی وڵاتانی تر بەڕێی خستووە تەنها لە نیو سەدەی ڕابردودا هەر لە ئەمریکای باشور و ئەوروپای ڕۆژهەڵات تا دەگاتە وڵاتانی ئاسیاو ئەفریقا لە هەموو مێژویی مرۆڤایەتی خوێنرێژی وا ڕوینەداوە.
بە تایبەتی جەنگ لە دژی خەڵکی ڤیتنام و ئەفغانستان و عێراق و لیبیاو سوریا کۆمەڵە شەڕو کوشتارێکی ئاشکرا بوون لە پێناوی داگیرکاری و دزی و تاڵانی و بازرگانی چەکو تەقەمەنی هەمووشی بۆ زیاتر باڵادەستی سیاسی و سەربازی و بەدەستهێنانی سەرمایەی زیاتر.لەم شەڕوکوشتارو داگیرکارییانەشدا هەمیشە کۆمەڵە کەسێکیان بە کردەوە بونەتە هێمای سەرکردەی سیاسی و سەربازی جەنگاوەری گەورەی خوێنڕێژ. جۆن مەکین لەو سەرکردە دانسقانەیە کە هەموو ئەم کارەکتەرانە لەودا بەرجەستە بۆتەوە.جۆن مەکین یەکێک لەو جەنگاوەرە بکوژو خوێنڕێژێرانە بووە کە بە قارەمانی سیاسی و سەربازی نیشتیمانی ئەمریکی ناوبانگی دەرکردەوەو دەیان مەدالیای چ لە ئاستی ئەمریکاو چ لە ئاستی دونیادا پێبەخشراوە.
لە ڕاستیدا دەگمەنن ئەو جەنگاوەرە تاوانبارانەی وەک جۆن مەکین نەک هەر لە مێژووی چینی باڵادەستی ئەمریکا لەم سەد سالەدا، بەڵکو لەهەموو جهاندا ئاوا دەم ودەست و قاچ خوێناوی بێت، بەڵام لەگەڵ ئەم ڕاستیانەشدا بە بەرگریکار و جەنگاوەری ئازادی و ڕزگای خەڵکی ستەملێکراو نیشان بدرێت و مەدالیای قارەمانی پێ ببەخشرێت! لایەنگری و هاوکاری و پشتیوانی بیدرێغی مەکین بۆ کۆنەپەرسترین و تیرۆریسترین و دژی ئازادیخوازو یەکسانیخوازترین لە ڕەوتە قەومی و ئیسلامییە فاشییەکانی لە دونیا، بە تایبەتی لە وڵاتانی بەناو عەرەبی و ئیسلامی، ڕون و ئاشکرایە. وێنەکانی لەناو ئەو تاقمە تیرۆریستانەدا لە ئەفغانستان و سۆماڵ و سوریاو لیبیاو زۆر وڵاتی تر زیندوترین بەڵگەی کارنامەی ڕەشی ئینسانیکوژی جۆن مەکینە.
ئەو لە شەڕی تاوانکارانی ئەمریکا لە ڤێتنام کە فڕۆکەوانی جەنگی بوو بە قورسترین چەکی ئەتۆمی بۆردومانی خەڵکە بیتاوانەکەی دەکرد ،بەڵام پێکراو کەوتە دەست خەڵکی ڤێتنام. خۆ ئەگەر چەند دەقەیەک درەنگ تر نەکەوتایە بەردەستی خەڵک دەمرد، بەڵام هەڵیان گرتەوە چارەسەریان کردو پاشان بە پێی ڕێکەوتنێک ئازاد کراو گەڕایەوە سەر هەمان کاری شەڕوخوین ڕشتن. بێئەوەی دان بەوەدا بنێت هەڵەیەک یان تاوانێکی کردەوە. تەنانەت بێ ئەوەی سوپاسی ئەو خەڵکە بکات کە ڕزگاریان کرد لە مەرگ و هەر لەوێ نەیان کوشت.
هەتا ئێستاش سەرەڕای ڕەخنەگرتن و داننان بەوەی کە جەنگی ڤێتنام جەنگێکی هەڵەو تاوانکاری بوو نەک هەر لەلایەن ڕای ئازادخوازی دونیاوە، بەڵکو لەلایەن زۆرێک لە سەرانی سیاسی ڕاستڕەوی ئەمریکا خۆی، بەڵام جۆن مەکین هەمیشە پێی وابوو ئەو جەنگە جەنگی ڕزگاری و ئازادیخوازی و پێویست بوو.
تا ئەو جێگایەش دەگەڕێتەوە بە لایەنگری و دۆستایەتی گوایە بۆ خەڵكی کوردستان بە پێی قسەکانی سەرانی ناسیونالیزمی کورت دەکرێت دەیان و سەدان بەڵگەی هەمەلایەنە ئاماژە پێبدرێت کە ئەو نەک هەر دۆستی خەڵکی کوردستان و ماف و کێشەڕەواکەیان نەبووە، بەڵکو هەمیشە دژی بووە. لێرەدا ئەوەندە بەسە ئاماژە بە قسە بەناوبانگەکەی بکەین کە هەمیشە دەیوت کورد شەڕکەری باشە بۆ پارێزگاری لە بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا بەرامبەر دوژمنان بۆیە تا ئەو جێگایەی پێویست دەکات دەبێت هاوکاریان بکەین و بەکاریان بێنین.بەڵگەیەکی تر بۆ دوژمنایەتی ئەو لەگەڵ خەڵكی کوردستان بە تیرۆریست دانانی ئۆجالان و پەکەکە بوو بەرامبەر دەوڵەتی فاشی تورکیا بە درێژایی نزیک بە ٤٠ ساڵ.
جا ئەگەر هەندێک لەلایەنە خۆبە چەپ و ئازادیخوازو ڕۆشنبیرە کاڵفامەکان وەک سەرانی قەومی کورد، لەوانە بارزانی و تاڵەبانی، بە دۆستی خەڵکی کوردستانی دەناسێنن ئەوە زۆر بەهەڵەدا چوون و ئێمە دۆستی وامان نییەو نامانەوێت.
جۆ مەکین و هەر سیاسیەتمەدارێکی تر لە ئاستی دونیا ئەگەر دۆستی خەڵکی کوردستان و ماف و ئازادی و کێشە ڕەواکەی بن دەبێت بێ قەیدو شەرت لەگەڵ کۆتاییپێهێنانی کێشەو ستەمی قەومی بن بەهەموو شێوەیەک تا ئاستی پێکهێنانی دەوڵەتێکی سەربەخۆ کە هەموو مافە سەرەتایییەکانی خەڵک دەستەبەر بکات. نەک دۆستی تاقمێکی بنەماڵەیی و خێڵەکی سەرکوتگەری وەک پارتی و یەکیتی و ئیسلامییەکان بن.جا کاتێک ئەمە کارنامەی دەستەی چینی باڵادەست و فەرمانڕەوا، بە تایبەتی کۆماریخوازەکان، کە جون مەکین دیارترین سەرکردەیان بوو، ئاوا بێت ئێمە خەڵکی کوردستان نەک هەر بە دۆستی خۆمانی نازانین، بەڵکو هەروەک چۆن دوژمنی خەڵکی ڤیتنام و ئەفغانستان و لیبیاو سوریا و عیراق و یەمەن و یوگسلاڤیای کۆن و زۆر شوینی تر بووە، ئاواش دوژمنی خەڵکی کوردستانە. ئەو لە ڕاستیدا تەنها دۆستی سەرانی بنەماڵەیی و خێڵەکی و قەومی میلیشایی پارتی ویەکێتی و ئیسلامییەکان. جۆن مەکین وەکو سەرەتاوانبارێکی گەورەی سەرمایەو قەسابی ئینسان مرد، بێ ئەوەی دەستی دادگایەکی عادلانە پێ رابگات… مردنی جۆن مەکین، نەک مردنی دۆستێکی ئازادیخوازی، یان خەڵکی کوردستان نییە، بەڵکو مردنی جەلادێکە، کە کارگەی نیزامی درندەیی سەرمایەداری بەرهەمیان دەهێنێت. تا نیزامی سەرمایەداریش هەبێت، هەم جۆم مەکین کان، دەبن و هەمیش ستایشکەرانی بوونیان دەبێت… هیچیش لەوە ئاسایی ترنییە، ژمارەیەک نووسەر و هەندێک حزب و ڕیکخراوی سیاسی بۆ مەرگی خومەینی بگرین و بەدۆست و پشت پەنای گەلانی بزانن، جۆن مەکین بە دۆستی خەڵکی کوردستان و مەرگی رۆمانسیەت، لەقەڵەمی بدەن…